Het budget van awbz-instellingen voor het vervoer van cliënten is in veel gevallen gehalveerd. Daardoor zijn ze wanhopig op zoek naar oplossingen om het vervoer goedkoper te maken. Dat leidt er in de praktijk toe dat deze bezuinigen op het bordje van de taxisector gegooid worden; zij moeten voor een veel lager tarief hetzelfde werk uitvoeren. Maar er onstaan ook alternatieven met vrijwilligers die het vervoer erg goedkoop uitvoeren. Dat bleek tijdens het seminar ‚Vrijwilligers in het AWBZ-vervoer, probleem of oplossing?’ tijdens de Taxi Expo.

Het was voor de taxibranche eenvoudig om antwoord te geven op de vraag in de seminar-titel. Vrijwilligers zijn een groot probleem. De taxisector moet immers aan een hoop regels voldoen om de veiligheid van de passagiers en chauffeur te garanderen. Terwijl er voor vrijwilligers vrijwel geen regels gelden. Dat gaat vroeg of laat tot grote problemen en ongelukken leiden.

Goedkope vrijwilligers

„De overheid is op zoek naar een oplossing van een financieel probleem. Het is dan overstandig om hetzelfde vervoer te doen, maar dan met goedkope vrijwilligers”, vindt panellid Guy Hermans van KpVV. „Het is beter om een oplossing te zoeken in indicatiestelling, Kijk goed of mensen het taxivervoer wel nodig hebben.” Hij adviseerde de taxisector om goed te overleggen met de opdrachtgever. „Gebruik je kennis van de vervoersmarkt. Anders wordt het financiële probleem neergelegd bij de taxibranche”, weet Hermans.

Dat werd bevestigd door Rohany Amat, manager operations bij de Rotterdamse Mobiliteit Centrale (RMC). „Anders gaan anderen ons vertellen hoe het moet. Maar wij gaan nog altijd over ons eigen vak. Als het gaat om het inzetten van vrijwilligers, dan staat men niet meer stil bij alle hoge eisen die aan ons gesteld worden, bijvoorbeeld het gaat om kwaliteit en opleiding van het personeel.”

Awbz-vervoer

Een oplossing voor de bezuinigingen op het awbz-vervoer is niet makkelijk te geven, zo bleek tijdens het seminar. „Als een instelling te weinig geld heeft, kan hij minder kopen”, gaf Harald Faber van Forseti aan. „Op zich is het als taxibedrijf niet erg om minder mensen te vervoeren. Als dat vervoer maar rendabel is.”

Amat van RMC adviseerde taxibedrijven om eens goed naar de bestaande business-modellen in het awbz-vervoer te kijken. „Misschien is er een samenwering met ov-bedrijven te realiseren. Of als vrijwilligers als alternatief onvermijdelijk zijn, kijk of je misschien door met hen samen te werken aan je verplichting tot social return kunt voldoen.”

Vervoersbudgetten

Naar verwachting ligt de verantwoordelijkheid voor het awbz-vervoer vanaf 2015 bij de gemeenten. Die heeft al vervoersbudgetten voor leerlingen- en wmo-vervoer. Wellicht is dat goed te combineren”, denkt Hermans.

Ook wordt soms gekeken naar een scheiding tussen regie en uitvoering, zoals bij de Regiotaxi Oosterschelde het geval is. „Dat gaat steeds meer komen”, verwacht hij. Al is het maar de vraag of daardoor het vervoer significant goedkoper kan worden. „Want taxivervoer is vooral duur vanwege de hoge pieken in vervoersvraag en uitzonderingsgevallen, zoals mensen in een rolstoel”, licht Amat toe. „Bovendien zijn wij als RMC geen voorstander van het scheiden tussen vervoer en regie.”

Beleid

Overigens kan het nooit zo zijn dat awbz-instellingen structureel met vrijwilligers werken. Hermans: „De overheid kan geen beleid voeren op de inzet van vrijwilligers. Want dan zijn het geen vrijwilligers meer.” Maar de praktijk laat soms een ander beeld zien. Zo zijn er bijvoorbeeld uitkeringsgerechtigden die verplicht van de overheid een baantje als vrijwilliger aan moeten nemen, om hun uitkering te behouden.

Daarom is het advies voor de huidige vervoerders om zo goed en snel mogelijk in gesprek te gaan met de awbz-instellingen, zodat er begrip onstaat voor de situatie waarin beide partijen zitten. De vervoerder kan niet nog verder omlaag met zijn tarief, maar de instelling heeft minder geld beschikbaar. Door samen tot oplossingen te komen geeft de vervoerder de opdrachtgever geen kans om vrijwilligers in te zetten, vatte panel-voorzitter Onno van Drunen het advies samen. En zo blijft de kwaliteit in het awbz-vervoer gewaarborgd.

Bart Pals