Kinderen worden in het leerlingenvervoer vaak vermanend toegesproken als het onrustig wordt in het taxibusje. Met die methode moet het afgelopen zijn, vond vervoerder Connexxion. Daarom is Obaké ontwikkeld. De tienduizenden leerlingen die dagelijks in 133 gemeenten worden vervoerd door Connexxion, worden vanaf nu in deze uit Japan afkomstige spelmethode juist beloond voor positief gedrag. Ook worden ze gestimuleerd om goed te ontbijten en te lunchen.

Connexxion Taxi Services is de grootste partij in het leerlingenvervoer in Nederland. Het bedrijf vervoert leerlingen van van en naar scholen voor speciaal onderwijs. In alle gevallen gaat het om kinderen met een beperking: ADHD, een vorm van autisme, een gedragsstoornis, en dergelijke. En die worden momenteel op de verkeerde manier benaderd, zo stelt Connexxion.

Belonen

“Rust, regelmaat en orde zijn van groot belang bij dit leerlingenvervoer”, stelt Connexxion-woordvoerder Hendri Beltman. Dat vereist volgens de vervoerder kwalitatief hoogstaand vervoer en betrokkenheid en vakmanschap van de chauffeurs. Die spraken leerlingen nogal eens vermanend toe bij incorrect gedrag om hen tot rust te bedaren. Met Obaké wordt negatief gedrag juist genegeerd en positief gedrag beloond.

Het spel is bedacht door een Japans kunstenaarsechtpaar en ontwikkeld door Connexxion in samenwerking met conceptontwikkelaar License House uit Naarden en ZMOK-school So Fier uit Utrecht. Leerlingen die zich positief gedragen tijdens hun reis, krijgen een Obakékaart van de chauffeur. “Wie er voor zorgt dat het gezellig is tijdens de reis, heeft in korte tijd een compleet Obakéspel bij elkaar verdiend”, vertelt Beltman. Er is daarnaast een spaaralbum waar alle kaarten in opgeborgen kunnen worden.

De Obaké zijn Japanse stripfiguren, goedaardige monsters met magische krachten. Die zijn ook terug te zien op stickers op de taxibusjes van de vervoerder, zodat iedere leerling zijn eigen busje snel herkent. “Dat vergroot ook de veiligheid”, vertelt Beltman. Daarnaast zijn de wezens terug te zien op de Obakébroodtrommel en Obakébeker voor het stimuleren van een goed ontbijt en een gezonde lunch. Ook die krijgen kinderen bij positief gedrag.

Kwaliteit

Connexxion heeft het alleenrecht op dit spel, waarin mystieke ‘characters’ de hoofdrol spelen. Het project speelt een positieve rol in de communicatie tussen de chauffeur en de kinderen. “Bij doelgroepenvervoer gaat het om zeer kwetsbare passagiers”, benadrukt de woordvoerder. “Juist daarom is de kwaliteit van dit vervoer nóg belangrijker dan bij andere onderdelen van de taxisector. Het Obakéspel is daar een onderdeel van. De chauffeurs, de school en de kinderen zelf zijn erg enthousiast over het nieuwe beloningssysteem en zien het als een positieve ontwikkeling binnen het leerlingenvervoer dat steeds meer een verlengstuk is tussen school en gezin.”

Het doel van Obaké is voor Connexxion om de kinderen te motiveren en te belonen. Daarnaast wil de vervoerder een positieve en betrokken uitstraling uitdragen richting ouders en gemeenten, en wil het de band tussen taxichauffeurs en kinderen en ouders versterken.

Korte termijn

Het krijgen van een setje Obakékaarten is een beloning op zichzelf voor de kinderen. Zij laten zich binnen een cyclus van één week door een positieve beloning corrigeren in hun gedrag. Beltman: “Maar de week erna begint deze cyclus weer opnieuw. Immers leeft de beloning van de week daarvoor bij een kind niet meer. Een grotere beloning op langer termijn of de hele bus voor goed gedrag belonen werkt didactisch niet bij deze doelgroep. Dit wordt dan ook door deskundigen afgeraden.”

Wel werkt een extra beloning op korte termijn. Bijvoorbeeld als een kind iets extra goed doet of aan het einde van de week zich opvallend goed heeft gedragen. Daarvoor zijn de Jokerstickers. “Die zijn zeldzamer en ‘meer waard’”, vertelt de woordvoerder. De kinderen en chauffeurs waren in een proef enthousiast over het spel.