‘Als Klomp de rechtszaak wint van FNV, is het hek van de dam’

Als de vordering van FNV Bondgenoten door het gerechtshof wordt toegewezen, gaat Klomp Groepsvervoer uit Ede failliet. Dat zei de advocaat van het vervoersbedrijf woensdagochtend tijdens het appel in kort geding voor het gerechtshof in Arnhem. Maar als Klomp de zaak wint, is volgens FNV ‘het hek van de dam’. “Als de cao niet nageleefd wordt, werkt het systeem niet. Bedrijven die zich wel aan de CAO houden, moet geen oneerlijke concurrentie aangedaan worden door de cowboys die de cao ontduiken”, zei de advocaat van de vakbond tijdens de zitting.

Klomp zag het geschil echter met een heel andere juridische bril dan de vakbond. Chauffeurs kregen ook bij Klomp altijd de rijtijd vanaf hun huisadres naar het eerste ophaaladres uitbetaald, precies volgens de regels van de cao. Maar vanwege een nijpend liquiditeitstekort heeft Klomp het eerste ophaaladres benoemd tot ‘stalplaats’, waardoor volgens de werkgever de rijtijd naar het eerste ophaaladres moet worden gezien als regulier ‘woon/werk-verkeer’, wat niet wordt vergoed.

CAO Taxivervoer

Overigens is de CAO Taxivervoer duidelijk over wat een standplaats is. Namelijk: “De plek waar het bedrijf is gevestigd en waar de werknemer zijn dienst aanvangt en beëindigt.” En als een chauffeur de taxibus mee naar huis neemt (zoals het geval is bij Klomp), dan geldt de cao-regel dat de werkgever maximaal 15 minuten woon/werk-verkeer op de arbeidstijd mag inhouden.

Maar volgens Klomp heeft de cao niets met deze kwestie te maken. “Klomp heeft besloten dat haar chauffeurs bij afloop van hun dienst de auto’s waarmee zij hun werk verrichten, niet meer naar huis zullen nemen. Dat is een geoorloofde wijziging van een instructie. De consequentie daarvan is dat de normering die artikel 2.1.6 van de cao Taxi, als uitzondering op de hoofdregel, voor vergoeding van woon-werkverkeer geeft, niet van toepassing is. Klomp handelt daarmee niet in strijd met de cao, maar in overeenstemming met de cao. Evenmin wijst Klomp daarmee een standplaats aan in strijd met de cao”, zo luidt de redenatie van de advocaat van het vervoersbedrijf.

In eerste instantie liet Klomp zelfs de chauffeurs weten dat er 19 cent per kilometer betaald moest worden om naar het eerste ophaaladres te rijden, maar daar zag de vervoerder vanaf. Al vreest een deel van het personeel ervoor dat deze heffing later alsnog ingevoerd gaat worden.

Minder loon

Gevolg van de maatregel is wel dat zo’n 150 chauffeurs fors minder loon ontvangen voor precies dezelfde werkzaamheden als voorheen. Bij diverse chauffeurs gaat het om zo’n 20%. Feitelijk is de situatie ook niet veranderd, gaf Klomp toe tijdens de zitting. De maatregel heeft echter wel behoorlijk wat financiële consequenties voor zo’n 150 van de 550 werknemers.

“Klomp probeert hier duidelijk aan te haken bij de misvatting van de voorzieningenrechter, dat wijziging van de arbeidsvoorwaarden het te beoordelen punt is. Het gaat echter primair om overtreding van de algemeen verbindend verklaarde cao”, vindt de FNV-advocaat.

Standplaats

“Er is qua standplaats volgens de cao een tweetal mogelijkheden: de standplaats is ófwel het vestigingsadres van de werkgever, ófwel het huisadres van de werknemer. Andere smaken kent de CAO Taxivervoer simpelweg niet. Nu Klomp een andere regeling wil hanteren, staat vast dat zij daarmee in strijdt handelt met de algemeen verbindend verklaarde cao.” Daarmee komt de vraag of een dergelijke wijziging van de arbeidsvoorwaarden is toegestaan, waar de kort geding-rechter zich over boog, volgens FNV niet eens aan de orde.

Dat Klomp failliet gaat, ook al wint het taxibedrijf de huidige juridische slag, ligt volgens FNV zeer voor de hand. “Het is een kwestie van tijd voordat de boete van het Sociaal Fonds Taxi onherroepelijk wordt. Inmiddels loopt daar ook een procedure over”, kondigt de FNV-advocaat aan. Ook verwacht hij dat Klomp wegens contractbreuk diverse schadeclaims van gemeenten kan verwachten waar Klomp het vervoer heeft teruggegeven wegens te lage tarieven.

Toch is niet alleen maar vanwege het rimpel-effect op andere taxibedrijven belangrijk dat de rechter nu een heldere uitspraak doet. “Punt blijft dat de chauffeurs bij een faillissement maar over 13 weken een nabetaling kunnen krijgen. Chauffeurs die nu te weinig loon krijgen, kunnen hun vordering straks niet meer verhalen. Het afwachten van een bodemprocedure is daarom geen optie.”

Concurrentie

Tijdens de zitting zette Klomp zich neer als slachtoffer van de huidige vechtmarkt bij taxi-aanbestedingen. Maar wat FNV echter steekt is dat Klomp de laatste jaren fors gegroeid is in omvang. “Klomp is één van de bedrijven die ver onder de marktprijs inschrijft op aanbestedingen en op die manier concurrenten de loef afsteekt, maar de branche te gronde richt”, zei FNV-advocaat tijdens de zitting.

En een eventueel faillissement van Klomp zal weliswaar leiden tot tijdelijk banenverlies, maar het vervoer verdwijnt niet. De vakbond verwacht dat een groot deel van het personeel door de partij die het vervoer vervolgens gaat uitvoeren wordt ingezet. Bovendien wil FNV voorkomen dat andere taxibedrijven ‘aan de haal’ gaan met deze uitspraak. En vervolgens ook hun personeel flink gaan korten op het salaris met deze jurisprudentie in hun achterzak.

Faillissement

Dat Klomp failliet gaat als de standplaats-regeling uit de CAO Taxivervoer wordt toegepast, daar liet ook het taxibedrijf geen misverstand over bestaan. “Het staat tussen partijen vast dat toewijzing van de vorderingen van FNV tot het faillissement van Klomp zal leiden, aangezien zij niet bij machte is tienduizenden euro’s per maand op te brengen die gemoeid zijn met de vergoeding van improductieve reisuren”, aldus de advocaat tijdens de zitting.

Maar dat is volgens FNV ‘eigen schuld, dikke bult’. “Een door Klomp zelf gecreëerde financiële noodsituatie kan echter geen rechtvaardiging vormen voor het handelen in strijd met een algemeen verbindend verklaarde cao. Het is ondenkbaar dat een bodemrechter dat zal toestaan”, aldus de FNV-advocaat. “Dat er sprake is van een handelen in strijd met de cao, is naar het oordeel van FNV evident.”

Uitspraak

FNV verzoekt het hof dan ook de eerdere uitspraak in kort geding te vernietigen en Klomp te veroordelen tot naleving van de algemeen verbindend verklaarde cao. “Wanneer vervolgens het faillissement van Klomp onontkoombaar blijkt, is dat een treurige conclusie. Maar FNV meent dat een verdere verloedering van de sector en het uithollen van de zwaar bevochten arbeidsvoorwaarden in ieder geval op de langere termijn meer schade zullen veroorzaken dan een faillissement”, aldus de FNV-advocaat.

Er zijn straks twee uitkomsten; óf FNV krijgt gelijk en Klomp gaat failliet. Óf Klomp wint de zaak en duizenden taxichauffeurs bij andere bedrijven hebben een groot probleem als hun werkgever de handelwijze van Klomp overneemt op grond van deze uitspraak. Het gerechtshof in Arnhem doet in ieder geval uiterlijk 9 februari 2016 uitspraak in deze zaak.

Bart Pals

Lees ook:

• Taxibedrijf Klomp en vakbond FNV opnieuw voor de rechter
• Taxibedrijf mag afwijken van cao om bankroet te voorkomen
• Klomp en FNV in conflict over interpretatie standplaats-regeling