De taxibranche vreest dat diverse lokale overheden massaal kiezen voor regiecentrales in het doelgroepenvervoer, waarbij er een splitsing ontstaat tussen regie en uitvoering. En het daadwerkelijke taxivervoer uiteindelijk alleen nog maar tegen de laagste prijs ingekocht gaat worden. Taxibedrijven zijn daarbij verworden tot leveranciers van auto’s en chauffeurs tegen kostprijs. En dat gaat leiden tot een nog verdere kaalslag in de taxibranche, vreest de taxisector.

Brancheorganisatie KNV Taxi heeft opnieuw diverse gemeenten opgeroepen straks niet uitsluitend op prijs te gaan gunnen. Deze keer werden de zorgen geuit naar diverse gemeenten in Gelderland en de regio Food Valley. Onlangs werd ook al een vergelijkbare brief naar Stedendriehoek uitgedaan.

Contractvervoer

Gemeenten zijn in Nederland de belangrijkste opdrachtgever voor contractvervoer. Er bestaat grote afhankelijkheid van de taxibranche en tienduizenden taxichauffeurs in loondienst van deze opdrachten. Ook diverse gemeenten in Gelderland wensen een scheiding tussen regie en uitvoering aan te brengen. Deze regiecentrale moet al het doelgroepenvervoer coördineren, zoals wmo-, awbz en leerlingenvervoer. Hiermee willen de gemeenten meer grip krijgen op kosten en kwaliteit.

KNV Taxi maakt zich grote zorgen over de effecten van bijvoorbeeld de EU-aanbesteding Regiecentrale Regio Arnhem-Nijmegen. De samenwerkende gemeenten hebben besloten de regiefunctie van het vervoer te scheiden en voor beide onderdelen aparte private partijen te contracteren. De gunning van de regiefunctie heeft inmiddels plaatsgevonden (winnaar is DVG), het vervoer moet nog aanbesteed worden.

Splitsing regie en vervoer

“Onze vereniging is kritisch ten aanzien van het splitsen van regie en vervoer”, schrijft KNV Taxi-secretaris Hubert Andela aan de gemeenten. “Immers, het doen van de regie is nu juist de kerncompetentie van een taxibedrijf. Door dat weg te halen bij een taxibedrijf is deze niet langer in staat zijn vervoer optimaal in te plannen en te combineren (zowel in het voertuig als volgtijdelijk), met alle financiële gevolgen van dien.”

Bovendien plaatst KNV vraagtekens bij de beoogde efficiency verbeteringen en kostenbesparingen, die een regiecentrale moet genereren. Andela: “Dat suggereert namelijk dat taxibedrijven nu niet optimaal zouden plannen en combineren. Terwijl een taxibedrijf wordt gekenmerkt door het doen van alle vormen van vervoer in een bepaald gebied, al dan niet in onder aanneming. En deze wil dat nu juist zo slim en efficiënt mogelijk doen, niet in de laatste plaats gelet op de beperkte teruglopende budgetten die voor het zorgvervoer momenteel beschikbaar zijn.”

Prijs

Hoewel de aanbesteding van het vervoer in Gelderland nog moet starten, heeft KNV gemerkt bij vergelijkbare aanbestedingen in andere regio’s dat het criterium ‘prijs’ vaak van doorslaggevend belang is bij de inkoop van het daadwerkelijke vervoer. De branche roept de gemeenten daarom op niet niet uitsluitend op prijs te gaan gunnen.

“Gunning uitsluitend op laagste prijs is funest voor de branche en zal ook ten koste gaan van de kwaliteit van het vervoer en de dienstverlening naar klanten. De druk op prijs is momenteel al enorm en zal door gunning uitsluitend op prijs alleen maar verder toenemen. Met alle gevolgen van dien, zoals we ook zien in de thuiszorg, waar de focus op laagste prijs gunnen ligt”, waarschuwt Andela.

Aanbesteden

KNV Taxi is van mening dat de huidige manier van aanbesteden zowel vervoerders als opdrachtgevers gevangen houdt. Andela: “Wij zijn er groot voorstander van om de aanpak te wijzigen en bij het zorgvervoer de klant echt centraal te stellen. Laat deze zelf een keuze maken tussen verschillende vervoerders, zo mogelijk met een persoonsvolgend budget. Dan ontstaat er concurrentie in de markt, tussen de verschillende vervoerders. Daar zullen de vervoerders die met hun dienstverlening het beste aansluiten bij de wens van de klant het meest van profiteren. En dat is uiteindelijk wel waar het om draait.”

Negatieve effecten

KNV Taxi doen dan ook een dringend beroep op de gemeenten om bij hun aanbestedingen rekening te houden met de mogelijke negatieve effecten van het splitsen van de regiefunctie van het vervoer en bij aanbestedingen niet uitsluitend te gunnen op laagste prijs.

Dat de vrees van de branchevereniging terecht is, blijkt nu al in de praktijk. Want er zijn al voorbeelden genoeg te noemen van aanbestedingen die voor bodemprijzen gaan. Zo is de minimumprijs bij de aanbesteding van het vervoer voor de regiecentrale in Zeeuws-Vlaanderen een schamele 22 euro per uur met een beladen kilometertarief van 20 cent. Inschrijven voor deze minimumprijs betekent een maximaal aantal punten bij de aanbesteding. Taxibedrijven zien zich dus genoodzaakt om voor deze bodemprijs in te schrijven.

Arbeidskosten

Niet alleen is het taxibedrijf hierbij afhankelijk van de kwaliteit van de planning van de regiecentrale (meer beladen kilometers per uur is meer omzet), maar het tarief is veel te laag om de kosten te kunnen betalen. Er zijn taxibedrijven die nieuw jong personeel hebben. Alleen al de arbeidskosten zonder overhead liggen rond de € 17,50 per uur bij deze beginnende chauffeurs. Bij oudere ervaren chauffeurs ligt dat rond de € 22.00 per uur. Maar het uurtarief voor een chauffeur inclusief auto moet zo’n € 32,50 bedragen voor een kostendekkende bedrijfsvoering inclusief voertuig en overhead.

Bijkomend probleem bij de vervoerders is dat wanneer er voor een regiecentrale wordt gereden, er niet gecombineerd kan worden met ander eigen werk. Want de chauffeur en auto moeten steeds ter beschikking van de regiecentrale staan. Hierdoor moet een taxibedrijf extra voertuigen inzetten voor hun eigen werk (zoals vervoer voor zorgverzekeraars), maar die brengen dan weer te weinig op omdat er niet gecombineerd kan worden met doelgroepenvervoer. Een zorgelijke ontwikkeling, vindt de taxisector.

Bart Pals

Lees ook: Protest KNV tegen opzetten regiecentrale door Stedendriehoek