Valys, reisassistent, begeleid, trein reizien. Foto: Marcel van Manen

Vraag en aanbod Valys niet goed op elkaar afgestemd

Het huidige gebruik van Valys-vervoer sluit niet goed aan op de behoefte van reizigers met een mobiliteitsbeperking. Soms is de vraag groter dan het aanbod, op andere momenten is de ondersteuning van reizigers onvoldoende. Maar er is ook sprake van scheefgebruik, want Valys wordt vrijwel uitsluitend gebruikt voor vervoer van deur tot deur en nauwelijks als het bedoelde onderdeel van een ketenreis. 

Dat blijkt uit een verkennend onderzoek door MuConsult naar de optimalisatie van de toegang tot deze vorm van sociaal-recreatief, bovenregionaal doelgroepenvervoer. Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS, dat wilde achterhalen of na verschillende beleidsveranderingen de toegang tot Valys nog voldoende gewaarborgd is.

Het onderzoek is gericht op de toegang tot en indicatiestelling voor Valys. Die indicatie gebeurt nu nog indirect via de wmo-vervoervoorziening, en die opzet leidt mogelijk tot een mismatch tussen voorziening en behoefte inzake het bovenregionale vervoer voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Bij de verkenning is alleen gekeken naar de toegang tot het standaard Persoonsgebonden Kilometer Budget (PKB) van 600 kilometer per jaar. Het hoog PKB, voor mensen die vanwege hun beperking niet van het OV gebruik kunnen maken, bleef buiten beschouwing.

Vaker reizen

MuConsult wilde achterhalen hoe de inrichting van de toegang tot Valys kan worden verbeterd en welke uitwerking dat op het vervoer zelf heeft. Die toegang wordt als optimaal beschouwd als de onderdelen behoefte, voorziening en indicatie zoveel mogelijk samenvallen. Ruim 4.400 mensen met een mobiliteitsbeperking namen deel aan de online enquête.

Meer dan 90 procent van de ondervraagden heeft de behoefte om bovenregionale reizen te maken; ruim 80 procent doet dit ook met enige regelmaat. Zij die niet bovenregionaal reizen, voelen zich vaak te zeer belemmerd door hun beperking. Ongeveer 20 procent reist wel eens met het OV. Vaak is men dan voor vervoer van halte of station naar eindpunt wel afhankelijk van bekenden of Valys.

Ongeveer een kwart van de ondervraagden die nu wel bovenregionaal reist, zou dit graag vaker willen doen. Van de groep die nog niet op deze manier reist, zou zo’n 60 procent dat wel willen. De pashouders gebruiken het Valys-vervoer vrijwel alleen als taxi van deur tot deur. Naast deze variant, Valys Basis, worden Valys Vrij (van deur tot deur met trein en taxi) Valys Begeleid (hetzelfde, maar met volledige begeleiding) op zeer kleine schaal gebruikt.

Treinreis onder voorwaarden

Reizen met de trein wordt door mensen met een mobiliteitsbeperking als veel gedoe ervaren, maar goede ondersteuning bij de treinreis zou daar een groot verschil in maken. Ongeveer een kwart van de mensen die nooit met de trein reist, zou dit wel kunnen als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Het gaat dan om zaken als hulp bij in- en uitchecken, de zekerheid dat er een toilet aanwezig is, hulp bij het overstappen en de garantie dat de reiziger zijn of haar hele treinreis kan zitten en ook aankomt op de plaats van bestemming.

Natuurlijk verschilt de behoefte aan sociaal-recreatief en bovenregionaal reizen per persoon, evenals de mate waarin men daarin wil worden ondersteund. Maar in zijn algemeen zijn vraag en aanbod van Valys niet goed op elkaar afgestemd, concludeert MuConsult. Er is sprake van ondergebruik: wel behoefte, maar geen vervoer. Overgebruik komt ook voor. Dan is er wel Valysvervoer, maar geen wens of noodzaak om te worden ondersteund. Tot slot is er sprake van scheefgebruik, omdat de Vays vrijwel alleen wordt gebruikt als taxi van deur tot deur, en nauwelijks als ketenvoorziening.

Aanvulling op OV

Verder worden er in het rapport zes scenario’s geschetst voor toegang tot Valys, waaronder de huidige indirecte indicatiestelling door gemeenten. Een andere optie ie de indicatie landelijk te gaan uitvoeren, of gemeentelijk op basis van landelijke richtlijnen. Ook decentralisatie naar gemeenten of OV-autoriteiten zijn mogelijk, evenals de bovenregionale vervoersbehoefte de verantwoordelijkheid maken van openbaar vervoerders.

Een klankbordgroep van betrokkenen en belanghebbenden schetst tot slot zijn voorkeurscenario’s. Uitgangspunt is dat Valys primair bedoeld is als een ketenvoorziening en dus een aanvulling op het reguliere openbaar vervoer. De mate waarin het daadwerkelijk op die manier wordt gebruikt, hangt mede af van de ondersteuning. Daarin moet dan ook maatwerk geleverd worden, net zoals de toegang tot en behoefte aan die ondersteuning beter op elkaar moeten gaan aansluiten.

Het maatwerk moet er toe leiden dat toegang en indicatiestelling een individueel gebruikersprofiel opleveren. Gemeenten worden verantwoordelijk voor dat profiel, maar wel op basis van landelijke richtlijnen. Een andere voorkeur van de klankbordgroep is dat de Valys-vercvoerder, die nu per taxikilometer wordt betaald, ook de regie gaat voeren. Valys moet een landelijk dekkend systeem blijven, waarbij centrale of landelijke aansturing het meest voor de hand ligt. De klankbordgroep beveelt dan ook de ontwikkeling van een landelijk afwegingskader aan.

Wil je ook elke week de gratis nieuwsbrief van TaxiPro ontvangen? Vul hier jouw e-mailadres in:

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Word nu TaxiPro Premium abonnee en krijg toegang tot alle vakinformatie over de taxibranche en het zorgvervoer. Daarnaast ontvangt u korting op onze taxi evenementen.

Abonneren

Auteur: Vincent Krabbendam

2 reacties op “Vraag en aanbod Valys niet goed op elkaar afgestemd”

Jan van der Lende|08.12.16|13:12

Als taxi chauffeurs moet je van alles
kunnen en begleiden. Als buschauffeur verdien je veel meer. Het beroep is financieel uit gekleed. Geen onrregelmatigheids toeslag’om het weekend werken. S’avonds. Dat allemaal voor een zeer slecht loon.
Doe daar maar eens wat aan. Of vraag je schoonschoonmoeder maar om altijd voor het minimum loon te moeten werken. Maar altijd gedienstig zijn ook en breed lachen…alles voor niks…

Taxi Volendam|13.12.16|11:04

Ja, iedereen moet er aan verdienen…de vervoersmakelaars , Valys medewerkers , aanbesteding ,
ga maar door.
Dan blijft er aan het einde van de rit niets meer over voor de klant en chauffeur.
Daarom zou het beter zijn wanneer de klant rechtstreeks zijn eigen taxibedrijf zou kunnen kiezen zonder tussenkomt van allerlei overbodige geld verslindende regels en neuten.
Dan kan de chauffeur tenminste behoorlijk beloond worden en heeft de passagier vrije keuze.

Vraag en aanbod Valys niet goed op elkaar afgestemd | TaxiPro
Valys, reisassistent, begeleid, trein reizien. Foto: Marcel van Manen

Vraag en aanbod Valys niet goed op elkaar afgestemd

Het huidige gebruik van Valys-vervoer sluit niet goed aan op de behoefte van reizigers met een mobiliteitsbeperking. Soms is de vraag groter dan het aanbod, op andere momenten is de ondersteuning van reizigers onvoldoende. Maar er is ook sprake van scheefgebruik, want Valys wordt vrijwel uitsluitend gebruikt voor vervoer van deur tot deur en nauwelijks als het bedoelde onderdeel van een ketenreis. 

Dat blijkt uit een verkennend onderzoek door MuConsult naar de optimalisatie van de toegang tot deze vorm van sociaal-recreatief, bovenregionaal doelgroepenvervoer. Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS, dat wilde achterhalen of na verschillende beleidsveranderingen de toegang tot Valys nog voldoende gewaarborgd is.

Het onderzoek is gericht op de toegang tot en indicatiestelling voor Valys. Die indicatie gebeurt nu nog indirect via de wmo-vervoervoorziening, en die opzet leidt mogelijk tot een mismatch tussen voorziening en behoefte inzake het bovenregionale vervoer voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Bij de verkenning is alleen gekeken naar de toegang tot het standaard Persoonsgebonden Kilometer Budget (PKB) van 600 kilometer per jaar. Het hoog PKB, voor mensen die vanwege hun beperking niet van het OV gebruik kunnen maken, bleef buiten beschouwing.

Vaker reizen

MuConsult wilde achterhalen hoe de inrichting van de toegang tot Valys kan worden verbeterd en welke uitwerking dat op het vervoer zelf heeft. Die toegang wordt als optimaal beschouwd als de onderdelen behoefte, voorziening en indicatie zoveel mogelijk samenvallen. Ruim 4.400 mensen met een mobiliteitsbeperking namen deel aan de online enquête.

Meer dan 90 procent van de ondervraagden heeft de behoefte om bovenregionale reizen te maken; ruim 80 procent doet dit ook met enige regelmaat. Zij die niet bovenregionaal reizen, voelen zich vaak te zeer belemmerd door hun beperking. Ongeveer 20 procent reist wel eens met het OV. Vaak is men dan voor vervoer van halte of station naar eindpunt wel afhankelijk van bekenden of Valys.

Ongeveer een kwart van de ondervraagden die nu wel bovenregionaal reist, zou dit graag vaker willen doen. Van de groep die nog niet op deze manier reist, zou zo’n 60 procent dat wel willen. De pashouders gebruiken het Valys-vervoer vrijwel alleen als taxi van deur tot deur. Naast deze variant, Valys Basis, worden Valys Vrij (van deur tot deur met trein en taxi) Valys Begeleid (hetzelfde, maar met volledige begeleiding) op zeer kleine schaal gebruikt.

Treinreis onder voorwaarden

Reizen met de trein wordt door mensen met een mobiliteitsbeperking als veel gedoe ervaren, maar goede ondersteuning bij de treinreis zou daar een groot verschil in maken. Ongeveer een kwart van de mensen die nooit met de trein reist, zou dit wel kunnen als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Het gaat dan om zaken als hulp bij in- en uitchecken, de zekerheid dat er een toilet aanwezig is, hulp bij het overstappen en de garantie dat de reiziger zijn of haar hele treinreis kan zitten en ook aankomt op de plaats van bestemming.

Natuurlijk verschilt de behoefte aan sociaal-recreatief en bovenregionaal reizen per persoon, evenals de mate waarin men daarin wil worden ondersteund. Maar in zijn algemeen zijn vraag en aanbod van Valys niet goed op elkaar afgestemd, concludeert MuConsult. Er is sprake van ondergebruik: wel behoefte, maar geen vervoer. Overgebruik komt ook voor. Dan is er wel Valysvervoer, maar geen wens of noodzaak om te worden ondersteund. Tot slot is er sprake van scheefgebruik, omdat de Vays vrijwel alleen wordt gebruikt als taxi van deur tot deur, en nauwelijks als ketenvoorziening.

Aanvulling op OV

Verder worden er in het rapport zes scenario’s geschetst voor toegang tot Valys, waaronder de huidige indirecte indicatiestelling door gemeenten. Een andere optie ie de indicatie landelijk te gaan uitvoeren, of gemeentelijk op basis van landelijke richtlijnen. Ook decentralisatie naar gemeenten of OV-autoriteiten zijn mogelijk, evenals de bovenregionale vervoersbehoefte de verantwoordelijkheid maken van openbaar vervoerders.

Een klankbordgroep van betrokkenen en belanghebbenden schetst tot slot zijn voorkeurscenario’s. Uitgangspunt is dat Valys primair bedoeld is als een ketenvoorziening en dus een aanvulling op het reguliere openbaar vervoer. De mate waarin het daadwerkelijk op die manier wordt gebruikt, hangt mede af van de ondersteuning. Daarin moet dan ook maatwerk geleverd worden, net zoals de toegang tot en behoefte aan die ondersteuning beter op elkaar moeten gaan aansluiten.

Het maatwerk moet er toe leiden dat toegang en indicatiestelling een individueel gebruikersprofiel opleveren. Gemeenten worden verantwoordelijk voor dat profiel, maar wel op basis van landelijke richtlijnen. Een andere voorkeur van de klankbordgroep is dat de Valys-vercvoerder, die nu per taxikilometer wordt betaald, ook de regie gaat voeren. Valys moet een landelijk dekkend systeem blijven, waarbij centrale of landelijke aansturing het meest voor de hand ligt. De klankbordgroep beveelt dan ook de ontwikkeling van een landelijk afwegingskader aan.

Wil je ook elke week de gratis nieuwsbrief van TaxiPro ontvangen? Vul hier jouw e-mailadres in:

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Word nu TaxiPro Premium abonnee en krijg toegang tot alle vakinformatie over de taxibranche en het zorgvervoer. Daarnaast ontvangt u korting op onze taxi evenementen.

Abonneren

Auteur: Vincent Krabbendam

2 reacties op “Vraag en aanbod Valys niet goed op elkaar afgestemd”

Jan van der Lende|08.12.16|13:12

Als taxi chauffeurs moet je van alles
kunnen en begleiden. Als buschauffeur verdien je veel meer. Het beroep is financieel uit gekleed. Geen onrregelmatigheids toeslag’om het weekend werken. S’avonds. Dat allemaal voor een zeer slecht loon.
Doe daar maar eens wat aan. Of vraag je schoonschoonmoeder maar om altijd voor het minimum loon te moeten werken. Maar altijd gedienstig zijn ook en breed lachen…alles voor niks…

Taxi Volendam|13.12.16|11:04

Ja, iedereen moet er aan verdienen…de vervoersmakelaars , Valys medewerkers , aanbesteding ,
ga maar door.
Dan blijft er aan het einde van de rit niets meer over voor de klant en chauffeur.
Daarom zou het beter zijn wanneer de klant rechtstreeks zijn eigen taxibedrijf zou kunnen kiezen zonder tussenkomt van allerlei overbodige geld verslindende regels en neuten.
Dan kan de chauffeur tenminste behoorlijk beloond worden en heeft de passagier vrije keuze.