De 32 Limburgse gemeenten zijn in een vergevorderd stadium om een publieke regiecentrale op te zetten. De totale opstartkosten worden geschat op 1,77 miljoen euro. De beheerskosten van de regeling zijn 10% en de kosten voor planning en regie bedragen zo’n 15% van de totale vervoerskosten van 1,8 miljoen euro per jaar. De Limburgse Mobiliteitscentrale moet vanaf 11 december 2016 het contractbeheer, de tactische regie, de ritaanname en planning van het Wmo Regiotaxivervoer doen. Daarna moeten de overige soorten vervoer instromen.

De uitvoering van de ritten wordt in die opzet apart ingekocht en aanbesteed. De gemeenten kiezen ervoor om de regeling Omnibuzz verantwoordelijk te maken voor het opzetten van de publieke regiecentrale.

Prijs

Het voordeel van een publieke regiecentrale voor de gemeenten is dat de stuurbaarheid en invloed maximaal is. Maar dat heeft wel een prijs. Niet alleen moet er nog heel veel kennis opgebouwd worden die in de private markt al lang aanwezig is. Bij de inrichting van een publieke organisatie met losse inkoop van diensten en middelen is de verwachting dat de som van de kosten hoger zal zijn dan bij aanbesteding. De investeringen kunnen immers niet in andere regio’s terugverdiend worden.

De recente ervaringen vanuit de aanbesteding in Flevoland laten in ieder geval zien dat marktpartijen in staat zijn de diensten voor een scherpe prijs aan te bieden. Het verschil tussen de kosten van een publieke of private regiecentrale wordt mogelijk groter indien de gemeentelijke cao’s voor de werknemers van de publieke regiecentrale gaan gelden.

Doelgroepenvervoer

Op 10 december 2016 loopt de concessie voor het openbaar vervoer (OV) en doelgroepenvervoer in Limburg af. De provincie Limburg besteedt het OV aan; Wmo-regiotaxivervoer wordt niet meer door de provincie aanbesteed. Gemeenten zijn dus zelf verantwoordelijk voor de aanbesteding van dit doelgroepenvervoer.

De afgelopen jaren hebben gemeenten nieuwe taken gekregen vanuit de decentralisaties jeugdzorg, Awbz en participatie. De functie vervoer wordt daardoor uitgebreid. Het gemeentelijke doelgroepenvervoer omvat het vervoer in het kader van de WmoMO (nu Wmo-regiotaxi), leerlingen, WsW en 2015 Wmo-dagbesteding (voormalige Awbz extramuraal) en jeugd. De voornoemde decentralisaties gaan gepaard met een beperking van beschikbare middelen.

Stuurgroep

Vorig jaar is de stuurgroep Doelgroepenvervoer Limburg op provinciaal niveau geïnstalleerd, met als doel de verdere uitwerking van de visie gezamenlijk op te pakken. De inhoudelijke uitwerking vindt plaats onder een gezamenlijke regie en projectstructuur van 32 gemeenten in Noord-, Midden- en Zuid-Limburg en de provincie Limburg. Deze samenwerking heeft de visie dat zij in het doelgroepenvervoer een antwoord kunnen bieden op uitdagingen als behoud van kwaliteit, efficiëntie en kostenbeheersing.

“Vanuit voornoemde aandachtspunten is de wens ontstaan om één organisatie te vormen die voor deze 32 gemeenten het contractbeheer, de tactische regie, de ritaanname en planning kan doen”, meldt de stuurgroep. “De uitvoering van de ritten wordt in die opzet ingekocht/aanbesteed. Deze organisatie fungeert daarmee als het ware als een provinciale mobiliteitscentrale voor vervoer. Dit maakt een bundeling van hoogwaardige kennis en ervaring mogelijk en is een logische vervolgstap op de manier waarop nu het contractbeheer Wmo-regiotaxi wordt uitgevoerd.”

Besparing

“Forseti heeft in 2013 onderzoek gedaan naar te behalen voordelen bij bundeling en komt daarbij tot de conclusie dat de bundeling van het vervoer in combinatie met een regiecentrale een besparing van 15 tot 35% zou kunnen opleveren op het vervoersvolume”, meldt de stuurgroep.

De operationele regie over het contract regiotaxi is in 2006 voor een periode van 10 jaar gegund aan Veolia. Zij dragen daarbij zorg voor het callcenter, de dispatch van de ritten over de diverse taxibedrijven en de directe controle op de dagelijkse uitvoering door de onderaannemers. Daarnaast verzorgt Veolia de contractering van de diverse lokale taxibedrijven. Bij deze taxibedrijven vindt ook een regievoering plaats, namelijk de regie over welk voertuig welke klant binnen welke contracteisen gaat ophalen.

Beheersbaarheid

“Het samenwerken binnen de Gemeenschappelijke Regeling Doelgroepenvervoer GR DGV biedt gemeenten de kans om zo efficiënt mogelijk met de middelen om te gaan en vernieuwingen op het gebied van beheersbaarheid samen te ontwikkelen”, verwacht de stuurgroep. “Dit biedt schaalvoordelen, waardoor kosten laag blijven. Door deze manier van samenwerken kunnen gemeenten het doelgroepenvervoer blijven garanderen binnen de financiële kaders van de gemeentelijke begrotingen.”

“Binnen GR DGV kunnen de gemeenten ook laten zien dat oog voor financiële beheersbaarheid goed samengaat met kwaliteitsverbeteringen voor de klant. GR DGV vervult de rol van een kennis- en ontwikkelcentrum voor toekomstbestendig kwaliteitsdoelgroepenvervoer. Zo kan er gewerkt worden aan continue kwaliteitsverbetering. Deze rol kan ze vervullen door de bundeling van kennis die de laatste jaren in de provincie is gegroeid.”

Klant

De omvang van de organisatie draagt volgens de stuurgroep bij aan het ontwikkelen van betaalbare producten die de klanttevredenheid bevorderen. “Denk daarbij bijvoorbeeld aan klantvriendelijke betaalsystemen, goede informatievoorziening, verbeteringen boekingssystemen of de ontwikkeling van een vervoers-app voor de mobiele telefoon. Ook het invoeren van een OV-advies is binnen een groter samenwerkingsverband als GR DGV klantvriendelijker te organiseren. In het werkgebied van GR DGV weten alle klanten waar ze aan toe zijn en gelden voor hen zo veel als mogelijk dezelfde voorwaarden,” aldus de stuurgroep

In de aanbesteding zegt de GR DGV in te gaan zetten op kwaliteit en niet uitsluitend op prijs. “De huidige markt staat (te veel) onder druk door de sterke focus op prijs, die reeds hebben geleid tot meerdere faillissementen”, schrijft de stuurgroep. “Aanvullend zal voor de bepaling van de prijs gebruik worden gemaakt van kostenkengetallen en vergelijk met andere regio’s.

Kleine taxi-ondernemers

“Vanuit het perspectief voor de kansen voor het MKB – kleine ondernemers moeten de mogelijkheid hebben om zelfstandig ritten aan te nemen en uit te voeren – is gekozen voor een regiemodel”, zegt de stuurgroep. “Traditionele contracteringsmodellen op dergelijke omvangrijke contracten leiden vaak tot aanbestedingen waarin alleen de grote marktpartijen kunnen deelnemen. Voor de kleinere MKB bedrijven resteert dan enkel een mogelijke rol als onderaannemer. In het regiemodel liggen kansen voor de kleinere (lokale) bedrijven in de uitvoering van het vervoer. Het is niet langer noodzakelijk ervaring te hebben met grote aanbestedingstrajecten, waardoor ook zij de kans krijgen zelfstandig aan te bieden.”

De intentie is uitgesproken dat in ieder geval leerlingenvervoer en Wmo-dagbesteding vervoer instromen op het moment dat de huidige contracten aflopen (incl. eventuele verlengingen). De (voorlopig) nieuwe OV vervoerder wil volgens de stuurgroep graag samenwerken met gemeenten (GR DGV) om kleinschalig OV gezamenlijk uit te laten voeren. De ambitie is dat op termijn ook integratie plaatsvindt met vrijwilligersvervoer en burgerinitiatieven.

OV-advies

Op basis van een klantprofiel wordt bij de ritaanname/reisadvies gekeken naar de best passende reismogelijkheid per rit, kondigt de stuurgroep aan. Ritaanname en (vrijblijvend en later een bindend) OV-advies gebeurt via hetzelfde loket. Aanvullend kan volgens de stuurgroep flankerend beleid worden ontwikkeld, zoals prijsdifferentiatie of het aanbieden van alternatieve reistijden. Ook kan worden ingezet op een intensivering van de ondersteuning onderweg (begeleiders, ondersteuners, OV-maatjes etc.), zodat klanten zo veel mogelijk veilig en eenvoudig gebruik kunnen maken van collectieve voorzieningen.

“De GR DGV kan ook actief de pieken in de vervoersvraag afvlakken door het vervoer meer te spreiden over de dag. Vervoerspieken zijn een belangrijke oorzaak van inefficiënte inzet van voertuigen. Bij het uitvoeren van meer vervoerstromen kan gedacht worden aan het verplaatsen van aanvangstijden van activiteiten, zodat het vervoer volgtijdelijk kan plaatsvinden. Ook het actief beïnvloeden van het moment van ritaanvraag is mogelijk. Het vervoer kan bijvoorbeeld beter gepland worden wanneer de rit een dag van te voren wordt aangevraagd. Een ander mogelijk instrument is het stimuleren van ‘vrije’ ritten in de daluren door het aanbieden van een aangepaste eigen bijdrage (dalurentarief).”

Gemeenteraad

Het is de verwachting dat binnenkort alle Limburgse gemeenteraden hebben ingestemd met de plannen, zodat de uitvoering officieel van start kan gaan.

Bart Pals