Hoewel het sociale effect ervan twijfelachtig is, toch gaat de gemeente Hoorn vanaf nu bij Europese aanbestedingen als eis stellen dat vijf procent van de aanneemsom wordt besteed aan social return. Ook al is er in bepaalde sectoren al een groot overschot aan arbeidskrachten, dat maakt volgens de gemeente Hoorn niet uit. Werkelozen moeten ook in die sector instromen en bestaande ervaren krachten verdringen.

Dat deze insteek in sommige sectoren marktverstorend kan werken, ervoor kan zorgen dat bestaande werknemers hun baan verliezen, of kan leiden tot ongewenst strategisch inschrijven bij een aanbesteding, daar staat de gemeente niet bij stil. Gemeenten kopen bijvoorbeeld leerlingenvervoer of wmo-vervoer in via een aanbesteding.

Aanbesteding

Gemiddeld koopt de gemeente Hoorn twintig keer per jaar in via Europese en nationale aanbestedingen. Deze aanbestedingen hebben bij elkaar een waarde van ongeveer 20 miljoen euro. De gemeente is verplicht om Europees aan te besteden vanaf een bedrag van € 200.000 voor leveringen en diensten, en vanaf € 500.000 bij werken.

Burgemeester Onno van Veldhuizen noemt het bijzonder dat Hoorn de 5 procent norm stelt als eis en niet als gunningscriterium. “Door zo te vragen zet je de markt echt aan het werk en dat is nodig en kan ook”, vindt de burgemeester.

Social return

Bij Europese en – waar mogelijk – nationale aanbestedingen stelt de gemeente Hoorn als eis dat 5 procent van de aanneemsom wordt besteed aan social return. Het gaat er daarbij om dat een investering die de gemeente doet, naast het ‘gewone’ rendement, ook een concrete sociale winst (return) op zou moeten leveren. Hoeveel daarvan aan de andere kant weer terugvloeit naar nieuwe werkelozen, dat wordt niet meegerekend.

Wethouder Aart Ruppert (Economische Zaken en Sociale Zaken): “Hoorn is een bedrijvige stad waar iedereen die kan werken ook een kans moet krijgen om aan de slag te gaan. Met social return leveren bedrijven die in opdracht van de gemeente Hoorn werken daar als werkgever een wezenlijke bijdrage aan. Zij versterken daarmee de sociale infrastructuur en dat is pure winst.”

Werkloosheidswet

Social return hoeft niet per se in het aangenomen werk te worden gerealiseerd. Het mag ook op een andere plek binnen het bedrijf of bij een toeleverancier. Bij social return gaat het bij voorkeur om het plaatsen van medewerkers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld kandidaten uit de Wet Werk en Bijstand, de Werkloosheidswet, de Wet werk en Arbeidsondersteuning jonggehandicapten, de Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen en de Wet Sociale Werkvoorziening.

Daarnaast kan ook gedacht worden aan leerwerkplaatsen of stageplaatsen. Bedrijven die meedoen aan een aanbesteding mogen ook met alternatieven komen, zoals een dagdeel maatschappelijk verantwoorde werkzaamheden met eigen personeelsleden. Bijvoorbeeld het opknappen van een buurthuis, of het sponsoren van projecten.

Verplichting

Binnen de regio Noord Holland Noord wordt gewerkt aan een gezamenlijke werkgeversdienstverlening en een Bureau Social Return. Vooruitlopend op deze ontwikkelingen heeft het college van Hoorn nu besloten om alvast van start te gaan met het toepassen van de 5 procent social return verplichting.

De gemeente wil daarmee het aantal uitkeringsgerechtigden terugdringen en jongeren aan het werk te helpen. Wat burgemeester Van Veldhuizen betreft blijft het daar niet bij. “Wij gaan het zo voor een jaar doen en proberen er bij te helpen dat zo snel mogelijk zo veel mogelijk gemeenten op dezelfde manier sociaal gaan aanbesteden.”

Verdringing

Dat het aan werkgevers opdringen van ww’ers vaak tot verdringing leidt zodat ervaren krachten hun baan verliezen, daar gaat de gemeente Hoorn aan voorbij.