Het traditionele OV-bestek zoals we dat nu kennen bestaat over tien jaar niet meer. Dan wordt mobiliteit een dienst. Een reiziger maakt zijn vervoerswens bekend en daar achter zitten allerlei providers. Dat zei directeur Bart Schmeink van Connexxion donderdag tijdens het Nationaal Congres Openbaar Vervoer in Rotterdam. “Vandaag de dag spreken we nog steeds af hoe we tot 2030 het vervoer gaan uitvoeren. We zouden dat als samenleving niet moeten willen. We zeggen tegen overheden: denk na over innovatie, geef in de concessies de ruimte om te ontwikkelen. Denk eraan dat het OV er over tien jaar heel anders uitziet.”

Tijdens het congres sprak ook Marco Knitel, Head of Operations van Uber Nederland. Knitel
 stelt dat Uber een goede aanvulling op het OV kan zijn in de meer dunbevolkte gebieden. “Openbaar vervoer is een fantastische uitvinding. Het is intern goed op orde. Het probleem is echter om de fijnmazigheid erin te krijgen. Uber kan een aanvulling op het OV zijn, met name als je naar fijnmazigheid en kostenefficiëntie kijkt.”

Uber

Volgens David Kramer, voorzitter van de Jonge Veranderaars had de OV-sector jaren geleden al met een soortgelijk platform als Uber kunnen komen. “Wij hadden Uber kunnen zijn. Met de komst van smartphones en apps hadden we kunnen weten wie de klant was en daar onze diensten op af moeten stemmen. Die data hebben we al jaren via de OV-chipkaart.”

“De komst van de app van de RET waarop je kunt zien waar de tram is, is helemaal niet nieuw. Maar nu Uber dit heeft, gaan wij ook ineens over. Dat NS de OV fiets heeft, laat wel zien dat ze geloven in een deur tot deur oplossing.” De RET lanceerde donderdag een app, waarmee reizigers onder meer in één oogopslag kunnen zien hoe ver het voertuig dat zij willen nemen, bij hun halte vandaan is.

Illegaal taxivervoer

Over het platform UberPop blijven de aanwezigen echter kritisch. UberPop is een dienst die aangeboden wordt via een app waarbij particulieren in opdracht van Uber ritten uitvoeren. Omdat zij niet aan de wetten en regelgeving voor taxivervoer voldoen, voeren zij illegaal taxivervoer uit. Schmeink: “Ik ben heel erg voor de filosofie van Uber, maar UberPop is gewoon illegaal. Taxichauffeurs hebben betaald voor hun vergunning. De overheid moet zorgen voor een level playing field. Ze moeten tegelijkertijd met innovatie komen.”

Hubert Andela, secretaris van KNV Taxi: Laat je het woord Uber vervangen door taxi, dan wordt je blij van het verhaal. Het feit dat je auto’s gebruikt voor de last mile, is goed. Die dingen kunnen elkaar ook versterken. Snapcar en Mywheels zijn geen concurrenten van de taxi, want daar verdient niemand iets aan. Het blijft onder de kostprijs. Omdat UberPop daar boven zit, is er een probleem.” Advocaat Jan Reinier van Angeren is het niet met hem eens: “Het gaat niet om de kostprijs bepaling. Men doet het in de uitvoering van een bedrijf, daarom is het in de WP 2000 (Wet Personenvervoer 2000, red.) verboden.”

Regelgeving

Knitel van Uber Nederland pleitte tijdens zijn presentatie eerder op het congres voor regulering van Uberpop. “Blijf je niet blind staren op regelgeving, maar kijk naar wat de klant wil. Het systeem van individuele vergunningen is niet meer van deze tijd.” Opmerkelijk was dat donderdag, kort na het pleidooi van Knitel voor regulering van Uberpop, bekend werd dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een inval had gedaan bij Uber in Amsterdam.

Andela stelde niet negatief te staan om af te stappen van het idee van alleenrecht op het uitvoeren van vervoer. “Ik denk het wel dat het zou helpen. In Gelderland trekt de overheid zich weg uit de OV-markt. Daar zie je initiatieven weer terugkomen. Vroeger voordat het gesubsidieerd werd door de overheid was er een gesubsidieerd deeltaxi-systeem. Zoiets eenvoudigs komt nu weer terug. Het wordt gezien als iets nieuws, maar het was er jaren geleden al.”

 Ronald Haverman, bedenker OV-fiets en directeur MyWheels: Op OV zit heel veel subsidie. Mijn idee is dat dat komt omdat je iemand anders laat sturen. Dat is bij de OV fiets niet het geval.”

Concessies

Schmeink: “De eerste stappen zouden moeten zijn dat er meer vrijheden komen binnen de concessies om dingen te ontwikkelen. Leerlingenvervoer, wmo-vervoer etcetera, het zijn allemaal gescheiden subsidiestromen. Het moet mobiliteit in brede zin worden. We moeten de geldstromen ontschotten. Wat wel helpt is dat door de decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten dat er opnieuw kritisch wordt gekeken naar geldstromen.”

“Wij hebben bij Connexxion een model ontwikkeld, waarmee we ons richten op vraag gestuurde mobiliteit waarbij het niet meer specifiek om taxi of OV gaat.” Schmeink sprak wel zijn vrees uit voor de personele gevolgen die de toekomstige veranderingen in de mobiliteitsector met zich mee zullen brengen. “We moeten aandacht hebben voor de 10.000 mensen die in deze sector werken. Daar zie ik een enorm sociaal probleem ontstaan.”

Marieke van Gompel