‘Subsidies doelgroepenvervoer samenvoegen tot één geheel’
De manier waarop in Nederland het doelgroepenvervoer en het OV wordt aanbesteed, heeft haar langste tijd gehad. De subsidies voor verschillende vervoersvormen zouden beter kunnen worden samengevoegd. Tevens zou in concessies meer ruimte moeten komen voor innovatie. Dat zei Bart Schmeink, algemeen directeur van vervoersbedrijf Connexxion vrijdag tijdens een bijeenkomst van reizigersvereniging Rover in Hilversum. ”We leggen nu al vast hoe het vervoer er over tien jaar uit moet zien. Dat is bijna middeleeuws.” Hij gaat hiermee verder in op zijn presentatie een dag eerder bij een andere bijeenkomst.
Schmeink pleitte in zijn presentatie voor de ’ontschotting’ van het aanbesteden van de verschillende vervoersconcessies. ”Je ziet nu dat bijvoorbeeld het leerlingenvervoer, het ouderenvervoer en het openbaar vervoer allemaal apart wordt aanbesteed. Het zijn allemaal aparte subsidiepotjes. Waarom voeg je dat niet samen tot één subsidiestroom en tot multidisciplinaire concessies. Dat geeft bedrijven de mogelijkheid om beschikbare middelen efficiënter in te zetten en om na te denken over nieuwe vormen van vervoer.”
”Mensen die actief zijn in de vervoerssector, ook de aanbestedende overheden, zijn in veel gevallen gewend om te denken vanuit de huidige situaties en methodieken. Er wordt geredeneerd: dit zijn de regels, dit is hoe wij het doen en hoe wij het altijd hebben gedaan. Maar er zou meer ruimte moeten zijn voor vernieuwing.”
Vraaggestuurd
”De reiziger heeft nog geen complete controle over zijn eigen mobiliteit. Ik droom van een vervoer dat compleet vraaggestuurd is. We moeten oppassen dat we niet het Kodak van deze tijd worden. Dat bedrijf hield te lang vast aan zijn oude business model, waardoor het nu niet meer bestaat.” Bij het moderniseren van vervoer, kan ICT een belangrijke rol spelen, bijvoorbeeld in de vorm van apps.
Een bekend voorbeeld daarvan is Uber, al is Schmeink daar kritisch over. ”De gedachte van Uber is goed, maar de uitvoering niet.” Het vraaggestuurde aspect van de diensten, die het van oorsprong Amerikaanse bedrijf aanbiedt, vindt de Connexxion-directeur een goed idee. ”Maar hun beleid om hun bedrijfsmodel hier in de markt te duwen, terwijl daarbij de wet wordt overtreden, werkt in Nederland niet.”
Personeel
Ook denkt Schmeink dat de taakgerichte benadering van functies in de vervoerssector op termijn verdwijnt. ”We spreken nu nog van traditionele beroepen, zoals een chauffeur, een machinist of een conducteur. Maar ik verwacht dat in de toekomst de servicegerichte benadering belangrijker wordt. Het contact met de klant komt steeds meer centraal te staan.”
Reden voor deze verandering is onder meer de opkomst van ICT in het vervoer, bijvoorbeeld de zelfrijdende auto. ”Daardoor wordt het besturen van een voertuig naar de achtergrond verdrongen en komt meer ruimte voor het contact met de klant. Tevens stelt de ICT je in staat om meer kennis van de reiziger te hebben. Ik zie het in de toekomst gebeuren dat klanten bij het instappen in de bus met hun naam worden begroet.”
”Wij zien nu al dat we de aanwezige kennis gebruiken bij het inrichten van het doelgroepenvervoer. Bijvoorbeeld bij leerlingen met gedragsproblemen weten we vaak welke problemen een kind heeft en welke aandoeningen niet bij elkaar passen. Van leerling A weten we dat we hem niet bij leerling B moeten zetten. Ik zie dergelijke ontwikkelingen de komende jaren alleen maar toenemen.”
Kansen
Ook Hubert Andela van belangenvereniging KNV Taxi sprak tijdens de Rover-bijeenkomst. Hij ziet voor taxi-ondernemers ruimte in de minder bevolkte gebieden in Nederland. ”Het openbaar vervoer is in steden heel goed vertegenwoordigd, maar in andere delen van het land wat minder. Dat biedt mogelijkheden. Onder meer als het gaat om de zogeheten ’laatste hop’, het laatste stukje van een reis. Er blijft niet overal OV beschikbaar de komende jaren.”
Vrijdag werd ook bekendgemaakt dat taxicentrales RTC, UTC, TCA en HTMC uit de vier grote steden samen een taxi-app gaan starten: AppAcab. Op 1 mei gaat de nieuwe applicatie van start. Ook bedrijven uit andere Nederlandse steden kunnen zich in de toekomst bij het initiatief aansluiten.
Tom van Gurp
Lees ook: Taxicentrales in vier grote steden komen met eigen taxi-app
Het hele subsidie systeem afschaffen, en vervoer betalen uit het persoonsgebonden budget.
Dan heeft iedereen een vrije keus van vervoer kiezen, en ontstaat er eerlijke concurrentie tussen vervoerders.
Ik ben wel voor het samenvoegen. Voorbeeld: in Deventer zijn de bussen (Syntus) tussen 10 en 15 en na 19 uur zo goed als leeg. Waarom niet op die tijden kleinere bussen (Sprinters) laten rijden. Dit kun je volgens mij heel goed combineren met bedrijven die bijv. de regiotaxi verzorgen.
Dit zou typisch iets zijn wat door een mobiliteitscentrale geregeld zou kunnen worden.
@ Johan, Precies, dat zeg ik hier op Taxipro steeds. Ik noem het steeds: Persoonsgebonden vervoers budget PGVB. Als je daar een landelijk tarief voor alle taxiondernemers afspreekt heeft elk lokaal taxibedrijf dezelfde kansen. En de klanten hebben zelf de keuze van vervoerder. Dat zou ook met de zorgverzekeraars moeten gebeuren.
Ben het helemaal eens met de stelling dat het doelgroepen vervoer ontkokerd moet worden. Wanneer de vervoerscontracten flexibeler worden ingericht kan mee worden gebogen met maatschappelijke ontwikkelingen. Onrendabele ov lijnen moeten vraagafhankelijk worden gemaakt en op trajecten waarover veel vraagafhankelijk vervoer plaats vindt, kunnen OV initiatieven worden ontplooit. De taxi kan gebruikt worden al aanvoer / afvoer op de ov lijnen.
De taxi kan gebruikt worden al aanvoer op de ov lijnen. Het zal een uitdaging zijn om één blauwdruk te ontwikkelen die kan worden toegepast op alle regio’s en steden.
Binnen het doelgroepen vervoer is de laatste jaren veel innovatie geweest. Ik ben zelfs van mening dat de ICT ontwikkelingen binnen het doelgroepenvervoer ver vooruit loopt op de ontwikkelingen binnen het overige bedrijfsleven in Nederland.
Door centrale regie te voeren wordt de gewenste ontkokering bereikt en komen de diverse initiatieven vanzelf op gang. Het efficiënter inzetten van middelen wordt op deze manier centraal gecoördineerd.
Ik kan me niet voorstellen dat door de politiek op korte termijn alle subsidies op één hoop kunnen worden gegooid. Het is wel een utopie natuurlijk. De subsidies komen namelijk uit de diverse potjes, landelijk, provinciaal en gemeentelijk.
Door de verantwoording van de bijvoorbeeld verantwoording van de diverse regelingen terug te leggen bij de gemeenten, heb je ook nog te maken de verschillende politieke kleuren en belangen.
Voor wat betreft de App’s. Door de grote diversiteit aan Apps die al in de markt zijn gezet ontstaat hierin juist weer een verkokering. Wat zou het mooi zijn dat er één landelijke App is waar alle vormen van doelgroepen vervoer inclusief het vraag afhankelijke vervoer op aangesloten zijn.
@Johan en @Ton: en welke vernieuwing krijg je daarmee? Volgens mij ontstaat daarmee nog geen vraaggestuurd systeem… er zijn namelijk meer mensen die een vervoervraag hebben (en die geen pgb hebben). Ik zie vooral kansen door juist het onderscheid tussen doelgroepenvervoer en niet-doelgroepenvervoer te schrappen. Ontschotting dus inderdaad. En ik denk, net als Bas, dat dat nog even duurt.
@ton,
Mooi nu nog de regering overtuigen, dat het allemaal beter en goedkoper en controleerbaarder kan.
Zo krijgen de omgehakte bomen voor het papier van het rit bonnetje ook nog een functie.
@ Astrid,
Kijken of de pgb inderdaad wel pgb is en bij de juiste personen terecht komen.
@bas,
Des temeer reden om niet te verzanden in allerlei sub oplossingen, en te streven naar een landelijke en controleerbare regeling voor degene die het echt nodig hebben.
Hoe organiseer je collectief vervoer met een hoge bezettingsgraad (zoals in het leerlingenvervoer) wanneer iedere rechthebbende een eigen (individueel) PGB hiervoor ontvangt? De kosten voor het vervoer worden in belangrijke mate bepaald door de bezettingsgraad in het voertuig. Krijgt iemand die meerijdt in een busje met 7 anderen een lager PGB dan iemand die toevallig in een busje zit met 2 anderen?
@Johan, Het grootste gedeelte van de personen die gebruik maken van het ov hebben geen rugzak. In deze discussie wordt ook vaak vanuit de kokervisie beredeneerd. Het complete speelveld is veel complexer dan we kunnen vermoeden. Ook toeristen maak gebruik van het OV. De verschillende vormen van doelgroepen van vervoer kunnen prima naast elkaar bestaan. Bij centrale regie wordt dit allemaal veel inzichtelijker en kunnen op basis van een brede oriëntatie volwassen beleidsbeslissingen worden genomen
@Lars Helemaal met je opmerking eens. Of moet iemand met het zelfde PGB budget voor zijn vervoer meer betalen dan een ander die wel in een volle bus zit?
Denk dat bij een regie centrale het verhaal ook niet anders is, want wie bepaald dan wat het vervoerkost.
Als er maar een iemand is voor een bepaald traject of bij een dubbele bus vol.
PGB is toch aan te passen aan behoefte.
Even nadenken, waar komt dat subsidiegeld vandaan? Groeit dat aan bomen? Nee, dat wordt opgebracht door belastingbetalers, m.a.w. een ander betaald dus de rekening. Dat de Connexxion graag de hele subsidiepot wil hebben is logisch, wie wil dat nou niet? Gewoon allemaal afschaffen, al die geldverslindende subsidieregelingen, besparen we daar alvast weer het hele controle apparaat, de fraude, de aanbestedingskosten, ambtenaren etc. mee uit. Zelf je eigen rekening betalen, logisch toch?