Een vraaggericht model voor het leerlingenvervoer, waarbij ouders met persoonsgebonden budgetten zelf vervoer inkopen bij lokale taxibedrijven. Hierbij financieren gemeentes het vervoer, maar regelen ouders de inkoop zelf zodat er geen aanbesteding nodig is. Deze oplossing heeft in de gemeente Tiel geleid tot beter, efficiënter en betaalbaarder doelgroepenvervoer. En bespaart de gemeente een hoop overhead. Daarover vertelde Jan Fuik, bedenker van de vervoersoplossing Taxer, tijdens het Congres Contractvervoer in Houten.

“Het huidige aanbodgerichte model voor doelgroepenvervoer leidt tot problemen. De branche zit op een dood spoor. Ze maken elkaar af. De prijzen blijven dalen met alle maatschappelijke gevolgen van dien. En de kwaliteit wordt er niet beter op, maar de klant heeft niets te kiezen”, zegt hij.

Tegelijkertijd vindt er volgens Fuik bij de overheid ook een verandering plaats. “Die is meer gericht op een participerende samenleving en een terugtrekkende overheid. De overheid wordt steeds kleiner. Moet je het dan wel willen om bijvoorbeeld een regiecentrale op te tuigen?”, vroeg hij aan zijn toehoorders.

Doelgroepenvervoer

Volgens Fuik wordt de discussie over het doelgroepenvervoer onnodig complex gemaakt. Om het vervoer goed te regelen is het niet altijd nodig om een aanbesteding te starten. “In WMO zit ‘the right to challenge’. De ouders mogen de gemeenten uitdagen”, vertelt de adviseur. 

“De wetgeving is duidelijk: de gemeente is niet verantwoordelijk voor het organiseren van vervoer. De wetgeving geeft ruimte voor een andere organisatiemodel, alleen de bekostiging is een taak voor de gemeente.”

Vanuit deze gedachte heeft Fuik het initiatief Taxer opgericht. De gemeente geeft ouders de mogelijkheid om met het persoonsgebonden budget van hun kind het vervoer zelf te organiseren. Taxer treedt daarbij op als tussenpersoon tussen de ouders en de taxibedrijven en ondersteunt bij de inkoop. Overigens staat het ouders vrij om zaken te doen met wie zij zelf willen. Ze mogen ook rechtstreeks het vervoer inkopen bij taxibedrijven, zonder een tussenpersoon als Taxer.

Taxi-ondernemer

“Volgens mij is dit initiatief goed voor de branche. Er ontstaat een langdurige relatie tussen de taxi-ondernemer en de klant. De klant heeft belang bij continuïteit en stabiliteit in de vervoerssituatie. Bovendien kan hij zelf kiezen wie het vervoer van zijn kind uitvoert; hij hoeft niet verplicht in zee te gaan met de goedkoopste aanbieder bij een aanbesteding.”

“Als je mensen budgetten geeft, dan kunnen taxi-ondernemers daar een passend aanbod voor geven. Dan kiest de klant voor de beste aanbieder”, verwacht Fuik. Voor overheden heeft het volgens Fuik ook voordelen.

 “Tegelijkertijd wordt hiermee invulling gegeven aan de beleidsdoelen van de overheid, namelijk dat de rol van de overheid meer faciliterend dan organiseren wordt. Het bespaart een hoop kosten en capaciteit om vervoer aan te besteden.”

Organisatiestructuur

“Het huidige aanbestedings-model heeft bovendien ook gevolgen voor de arbeidsverhoudingen. Je ziet dat chauffeurs steeds minder lang in dienst zijn. Terwijl de ouders juist behoefte hebben aan bestendigheid en continuïteit. Bij specifiek schoolvervoer, zoals bijvoorbeeld naar reformatorisch en islamitisch onderwijs, zie je dat ouders het zelf zijn gaan regelen. Als ouders samenwerken, dan is aanbesteden echt niet meer nodig.”

Het oudercollectief van Tiel is vorige maand gestart met het afnemen van leerlingenvervoer via Taxer en lokale taxibedrijven. Zowel Fuik als de gemeente Tiel laten weten dat het vervoer vlekkeloos is gestart. Ook zijn de pgb’s budget-neutraal vastgesteld ten opzichte van de vorige aanbestedingen.

Marieke van Gompel

Bekijk de presentatie van Jan Fuik tijdens het Congres Contractvervoer 2015