Gemeenten worden door de Rijksoverheid gewezen op het belang van een goede verhouding tussen kwaliteit en prijs bij de aanbestedingen leerlingenvervoer. Het blijft echter een keuze van de gemeente hoe zij uiteindelijk met de afweging tussen prijs en kwaliteit omgaat. Dat antwoordt staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs op Kamervragen van SP-lid Siderius.

Het Kamerlid signaleert een ‘race naar de bodem’ als het gaat om het leerlingenvervoer. Gemeenten zouden alleen nog maar naar prijs kijken bij de inkoop van dit vervoer. Volgens Dekker is er (nog) niets aan de hand. Maar hij baseert zich daarbij wel op cijfers van 4 jaar oud.

Vervoerskosten

“Uit cijfers blijkt dat er landelijk, tussen 2011 en 2012, sprake is van per saldo een (kleine) daling van de totale vervoerskosten van zo’n €10 miljoen (op een totaal van € 230 miljoen). Deze daling is niet als ‘sterk’ te kwalificeren. Veel gemeenten gaven aan dat de (autonome) ontwikkeling van het aantal leerlingen een belangrijke reden was voor een daling van de vervoerskosten”, schrijft de staatssecretaris.

Het Kamerlid was benieuwd wat de staatssecretaris zou vinden van de invoering van een landelijk basistarief, om concurrentie op prijs te voorkomen. Maar dat ziet Dekker niet zitten. “De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het leerlingenvervoer ligt bij de gemeenten. Het Rijk kan gemeenten dus niet verplichten tot het opnemen van bepaalde eisen, zoals een landelijk basistarief. Daarnaast zie ik ook geen noodzaak, omdat gemeenten hun taak uitvoeren conform de wettelijke opdracht.”

Grote verschillen

In de praktijk blijkt dat er grote verschillen bestaan in de manier waarop gemeenten omgaan met de inkoop van het leerlingenvervoer. Terwijl de wettelijke taak voor iedereen hetzelfde is. Maar die vrijheid komt de gemeenten nu eenmaal toe, meldt Dekker.

“De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het leerlingenvervoer ligt bij de gemeenten. Uiteraard moeten gemeenten bij de uitvoering van het leerlingenvervoer rekening houden met de wettelijke kaders. Gegeven deze wettelijke kaders hebben de gemeenten in Nederland de vrijheid om op hun eigen manier invulling te geven aan hun taak, ook bij het bepalen van de inhoud van hun aanbestedingen.”

Bezuiniging

Als er in de afgelopen vijf jaar flink is bezuinigd door de gemeenten op het leerlingenvervoer, zal dat over een half jaar duidelijk worden. Dat komt het ministerie met nieuwe cijfers. “De monitor leerlingenvervoer geeft inzicht in het aantal leerlingen dat jaarlijks gebruik maakt van de regeling leerlingenvervoer, en de hiermee gepaard gaande kosten”, meldt Dekker.

“Vervolgmetingen in 2015 en 2017 moeten uitwijzen hoe dit zich de komende jaren ontwikkelt en welke trends daarin zichtbaar worden. Het rapport van de tweede meting over de situatie in 2015 wordt als bijlage bij de negende voorgangsrapportage passend onderwijs in juni 2016 aan de Tweede Kamer aangeboden.”

Aanbesteding

Overigens zullen de gemeenten wat Dekker betreft het leerlingenvervoer via een aanbesteding in de markt blijven zetten. Er wordt niet gekeken naar andere mogelijkheden voor inkoop, zoals bijvoorbeeld bij de inkoop van thuiszorg wel soms het geval is.

“Het is niet mogelijk om te werken via een subsidierelatie. De uitvoering van het leerlingenvervoer is een commerciële activiteit, die door meerdere aanbieders kan worden uitgevoerd. Verder ben ik van mening dat het Europees aanbesteden de aanbestedingsprocedure juist transparant maakt. Bestuurlijk aanbesteden is een methodiek waarbij een gemeente langdurige, flexibele convenanten sluit met leveranciers van zorg- en welzijnsdiensten. Vervoerders vallen daar niet onder”, aldus de staatssecretaris in zijn brief aan de Tweede Kamer.

Bart Pals