De gemeente Amsterdam heeft de ambitie in 2025 CO2-uitstootvrij te zijn. Om dit doel te bereiken komen er diverse maatregelen die direct de taxibranche raken. Carla van der Linden, projectmanager luchtkwaliteit gemeente Amsterdam, vertelde samen met Robert van den Hoed (lector) en Jan Dam (onderzoeker) van de Hogeschool van Amsterdam tijdens Taxi Expo 2017 over de aanpak en de samenwerking met de taxibranche om dit doel te bereiken.

De gemeente Amsterdam wil de ‘schone rijder’ faciliteren en stimuleren, terwijl het rijden voor de ‘vervuiler’ onaantrekkelijk wordt gemaakt. Samen met de Hogeschool van Amsterdam wordt van de ingezette maatregelen het effect onderzocht om te weten welke maatregelen werken (en welke niet) om de aanschaf van elektrische voertuigen te stimuleren. De gemeente richt zich als eerste op de zogeheten veelrijders, waaronder de taxi, bestel en vracht, en de meest vervuilende voertuigen. Per 1 januari 2018 komt er bijvoorbeeld een milieuzone voor taxi’s in Amsterdam voor dieselvoertuigen van voor 1 januari 2009. Ook laat de gemeente vanaf 2021 alleen uitstootvrije taxi’s toe op taxistandplaatsen Centraal Station en Leidseplein.

Vroegtijdig communiceren

In 2016 heeft de gemeente samen met de Amsterdamse taxibranche een convenant gesloten. Hiervoor heeft de gemeente een uitgebreide ronde gedaan langs alle TTO’s in Amsterdam met de vraag wat zij nodig hebben om in 2025 uitstootvrij te rijden. Carla van der Linden: “Het belangrijkste wat we hieruit haalden is dat de meeste TTO’s aangaven niet tegen elektrisch rijden te zijn, maar wel duidelijkheid verwachten. Die duidelijkheid vertaalt zich in het vroegtijdig communiceren over de maatregelen die wij nemen. De gemiddelde afschrijftermijn van een taxi is vier jaar. Op basis daarvan zijn we ook naar ons programma gaan kijken.”

Een van de maatregelen is een subsidieregeling van 5.000 euro voor de aanschaf van een elektrische taxi. Daarnaast gaven de TTO’s aan dat er een goed en betrouwbaar oplaadnetwerk moet zijn. Dat laadwerk van regulier opladen is de gemeente al aan het uitzetten. “We gaan naar 4.000 oplaadpunten, nu zijn dat er 2.300. Daarnaast komen er ook extra snelladers.”

Schone taxistandplaats

In het convenant uit 2016 is afgesproken dat per 8 januari 2018 de taxistandplaats bij het Centraal Station alleen nog maar toegankelijk wordt voor schone taxi’s. Hetzelfde gaat per 8 januari gelden voor het Leidseplein. Tot 2021 zijn ook nog groengas-taxi’s toegestaan, maar vanaf 2021 worden de standplaatsen volledig uitstootvrij. Sinds 2016 krijgen schone taxi’s al voorrang.

Uit het onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam blijkt dat deze voorrangsregeling de belangrijkste reden is voor taxi-ondernemers om over te stappen naar elektrisch. Daarnaast wordt ook het milieu, de reactie van klanten en de rijervaring als motivatie aangegeven. Het is niet verrassend dat het bereik en de prijs de belangrijkste redenen zijn om die overstap nog even uit te stellen.

Toch laden elektrische taxi’s minder vaak tijdens de rit op dan verwacht, zegt Jan Dam: “Elektrische taxi’s laden gemiddeld 1 keer per twee dagen. Dat past misschien bij het idee dat taxi’s vaak thuis laden en als het niet anders kan bij een snellader stoppen.” Dam geeft aan dat de gemeente Amsterdam in samenwerking met HvA voortdurend kijkt naar welke maatregelen het beste werken in de praktijk, ook gezien de ontwikkelingen op het gebied van elektrisch rijden. “Dit is niet een onderwerp waarbij je een mooie blauwdruk kan genereren voor de komende vijf jaar.”

Anders denken

Hedy Borreman, directeur van TCA, vertelde tijdens de workshop over haar ervaring met het overstappen op elektrisch rijden. “Wij werken alleen maar met zelfstandige ondernemers. We zijn een jaar of vijf bezig met hen ervan te overtuigen dat er echt een stap gemaakt moet worden naar duurzaam, of het nu waterstof of elektrisch is. Het is wachten op een goede prijs-kwaliteitverhouding. Die begint nu te komen, dus je ziet zachtjes aan dat chauffeurs de overstap gaan maken. Al geven chauffeurs ook aan dat ze dat ene ritje naar Maastricht ook nog steeds willen rijden.”

Om de overstap op elektrische taxi’s te maken, is een mentaliteitsverandering nodig, zegt Borreman. “Een van onze chauffeurs nam onlangs een klant mee naar Brussel in een elektrische auto. Zij zijn onderweg gewoon ergens koffie gaan drinken om de auto weer op te laden. Het is maar net hoe je hiermee omgaat.”

Ontwikkeling elektrische auto’s

Robert van den Hoed, lector energie en innovatie bij de Hogeschool van Amsterdam, schetst waar de auto-industrie staat met de ontwikkeling van elektrische auto’s: “Ik ben de afgelopen 20 jaar heel sceptisch geweest over wat de auto-industrie echt voor elkaar wilde krijgen.”

Het grote verschil is nu, volgens Van den Hoed, dat er een uitdager is opgestaan: Tesla. “De auto-industrie is geschrokken van wat Tesla allemaal voor elkaar heeft gekregen. Maar moet je nu eens zien wat er in China gebeurt: daar worden elektrische auto’s op grote schaal geproduceerd.” Maar ook in Europa gaan de ontwikkelingen hard, schetst Van den Hoed: “In Noorwegen staan er files voor de snelladers. In het Noorse Bergen heeft maar liefst 50 procent van de verkochte auto’s een stekker.”

Restwaarde

Voor veel taxichauffeurs is dus de prijs van elektrische voertuigen, naast het bereik, nog een drempel om de overstap te maken. “De prijs gaat echter momenteel ontzettend snel naar beneden, terwijl de actieradius omhoog gaat. Kijk maar naar modellen als de Hyundai IONIQ, Nissan Leaf, Opel Ampera-e en de betaalbare Tesla Model 3 die eraan komt.”

Een belangrijke vraag voor taxi-ondernemers: wat is de restwaarde van elektrische auto’s over een paar jaar? Kunnen ondernemers hun voertuig over vier jaar weer verkopen? “Daar wordt nu nog onderzoek naar gedaan, maar er komt steeds meer informatie over. De restwaarde heeft te maken met batterij-degradatie. Alles wat onder de 80 procent capaciteit zit, wordt gezien als total-loss.”

Toch betekent het volgens Van den Hoed niet dat de auto vervolgens niets meer waard is. “Deze batterijen krijgen een tweede leven als opslag. Kijk bijvoorbeeld naar de Amsterdam ArenA: daar staan tachtig Nissan Leaf-batterijen, die voor auto’s onbruikbaar zijn. In het stadion worden ze dan netjes op een rijtje gezet en ingezet als bijvoorbeeld Coldplay komt met een spectaculaire lichtshow.”