De noodverordeningen van veiligheidsregio’s stellen strengere eisen aan mondkapjesgebruik in taxi’s dan de protocollen van de sector zelf. Waar het gebruik van mondkapjes volgens het sectorprotocol afhangt van de situatie, zijn ze volgens de veiligheidsregio’s simpelweg verplicht voor iedereen van 13 jaar en ouder. 

Nederland telt 25 veiligheidsregio’s, waarbinnen onder meer afspraken worden gemaakt over hoe een crisis moet worden bestreden. Aan de hand van de versoepelde coronamaatregelen hebben de regio’s hun noodverordeningen per 1 juli aangepast. Tegelijk heeft ook de bedrijfstak taxi en zorgvervoer zijn protocollen voor veilig en verantwoord vervoer bijgewerkt. Daarin staat nu onder meer dat vanaf 1 juli het gebruik van mondkapjes afhangt van de situatie en het soort vervoer.

Een gang langs de verschillende veiligheidsregio’s wijst uit die noodverordeningen (vrijwel) allemaal strenger zijn dan het sectorprotocol. Feitelijk volgen ze de lijn die het kabinet uitzette toen de versoepelingen op 24 juni werden aangekondigd: reserveren en gezondheidscheck zijn verplicht. Dit is in het sectorprotocol voor opstaptaxi’s ingevuld door “het voor de rit stellen van vragen over de gezondheid en het noteren van de naam en contactgegevens van de passagier.”

Niet-medisch mondkapje verplicht

Dat geldt niet voor het andere punt uit de verordeningen: alle taxireizigers van 13 jaar en ouder dragen een niet-medisch mondkapje. De verordeningen hanteren daarbij allemaal dezelfde twee punten, waarbij ‘overig bedrijfsmatig vervoer’ neerkomt op taxivervoer en besloten busvervoer.

“Reizigers van 13 jaar en ouder zijn in het overig bedrijfsmatig personenvervoer verplicht een niet-medisch mondkapje te dragen”, luidt het eerste punt. En punt twee: “De aanbieder van overig bedrijfsmatig personenvervoer verifieert voorafgaand aan het vervoer de gezondheid van de reiziger en werkt uitsluitend op basis van reservering.” En het maakt daarbij niet uit of er 1,5 meter onderlinge afstand kan worden bewaard. Bovendien reppen de verordeningen met geen woord over de doorzichtige schermen die de laatste maanden in veel taxi’s zijn geplaatst om de chauffeurs en passagiers van elkaar te scheiden.

De bepaling dat een mondkapje voor elke taxipassagier van 13 jaar en ouder verplicht is, is gecombineerd met het voorschrift dat reizigers waar mogelijk in staat worden gesteld om 1,5 meter afstand tot elkaar te bewaren. Dit alles staat in de noodverordeningen van veruit de meeste veiligheidsregio’s – van enkele regio’s is de nieuwe verordening (nog) niet vindbaar of was de website niet bereikbaar. En de eventuele gevolgen zijn ook duidelijk: als politie of handhavers waarnemen dat de regels niet worden gevolgd, kan het vervoer in kwestie worden beperkt of zelfs beëindigd.

‘Raar als schermen nu geen waarde hebben’

Het sectorprotocol voor vervoer van consumenten en voor zakelijke klanten noemt de schermen wél als alternatief voor mondkapjesgebruik. KNV-directeur Hubert Andela zegt in een reactie: “We leggen dit onderdeel in ons protocol uit aan de grote gemeenten met veel taxivervoer en hopen dat het daar geaccepteerd wordt. De schermen stonden niet voor niks als veiligheidsmaatregel opgenomen in het eerste coronaprotocol van het ministerie van IenW. En de RDW bracht ook niet zonder reden een advies uit over waar de schermen aan moeten voldoen en hoe je ze in je voertuigen veilig kunt vastmaken.”

De schermen staan verder als alternatief voor de 1.5 meter in het RIVM-protocol voor vervoer van mensen met COVID-19. “Het zou raar zijn als de schermen voor de overheid nu opeens geen waarde meer hebben. In Duitsland en België zijn de schermen geaccepteerd. In Duitsland heeft de overheid er zelfs aan meebetaald.”

Toch zijn de noodverordeningen van de veiligheidsregio’s een feit, en ze wegen bovendien zwaarder dan de protocollen van de taxibranche zelf. Het advies van KNV is dan ook voorlopig altijd mondkapjes paraat te hebben aan boord van taxivoertuigen. “Je moet als ondernemer een beetje praktisch met de situatie omgaan en voorkomen dat een ijverige handhaver je een dikke boete oplegt.”

Uitzonderingen

Het zorgvervoer is in dit geheel een verhaal op zich. In het sectorprotocol staan verschillende uitzonderingen vermeld, zoals jongeren die naar de middelbare school gaan en passagiers die vanwege een handicap geen mondkapje kunnen dragen. Daar is als alternatief voor het mondkapje bedacht dat er in busjes maximaal vier en in andere voertuigen maximaal twee personen meereizen.

Andela licht toe: “Deze uitzonderingen zijn op verzoek van de Ministeries van OCenW en VWS en de koepel van gehandicapteninstellingen in de protocollen gekomen. We gaan er daarom van uit gaan dat handhavers geen busjes met leerlingen zonder mondkapje onderweg naar het speciaal middelbaar onderwijs, of busjes met gehandicapten zonder mondkapjes onderweg naar een dagopvang  gaan bekeuren. Dat zou de wereld op z’n kop zijn.”