De gemeente Amsterdam start per 1 maart een proef waarbij taxihandhavers worden uitgerust met zogenaamde bodycams. Dat stelt het college van B en W voor aan de gemeenteraad. Als de raad instemt met het voorstel krijgen de handhavers bij wijze van proef zes maanden de beschikking over de bodycams.

“Handhavers hebben bij het uitoefenen van hun taken regelmatig te maken met agressie”, licht de gemeente Amsterdam toe. “Dit varieert van verbaal geweld tot soms zelfs fysiek geweld of het gebruik van geweld door handhavers. Mede door dit soort incidenten is de behoefte ontstaan om handhavers uit te rusten met bodycams die beeld en geluid opnemen. Daarmee worden zowel handhaver als burgers beter beschermd.”

Taxiteam

Het Taxiteam van de gemeente is uitgekozen om te starten met de proef, omdat dit volgens de gemeente een groep handhavers is die vaker dan gemiddeld te maken heeft met (ernstige) geweldsincidenten tijdens de dagelijkse werkzaamheden.

“Het is de verwachting dat de inzet van bodycams ertoe leidt dat ongewenst gedrag tegen of door handhavers wordt voorkomen. Daarnaast moeten de camera’s er toe bijdragen dat het gevoel van veiligheid wordt verhoogd en kan de inzet ervan helpen bij het de-escaleren van situaties die uit de hand dreigen te lopen”, aldus Amsterdam.

Pilot

Tijdens de pilot worden twee manieren van gebruik uitgetest:

1. De bodycams worden pas aangezet in situaties die dreigen te escaleren. Op die manier wordt er terughoudend omgegaan met het op camerabeelden vastleggen van de openbare ruimte.
2. De bodycams worden al eerder aangezet; namelijk zodra de handhaver arriveert op een taxistandplaats om een controle uit te voeren.

Er is voor deze verschillende manieren gekozen om te kunnen evalueren of het pas aanzetten van de bodycam bij een dreigende escalatie de situatie niet juist verergert.

Bodycams

Uit een proef die de Amsterdamse politie eind 2015 met bodycams heeft gedaan, blijkt dat twee agenten die deelnamen aan de proef zelf hebben ervaren dat de agressie is afgenomen en dat de bodycam zowel het gedrag van de burger als dat van de drager positief beïnvloedt. Ook in enkele Haagse wijken zijn soortgelijke proeven gedaan waaruit blijkt dat 90% van de agenten met bodycams heeft aangegeven dat de bodycam een de-escalerend effect heeft, waardoor de politie zelf minder hoefde in te grijpen.

De beelden van een bodycams kunnen in geval van strafbare feiten door de politie of de rechter worden gebruikt als bewijsmateriaal. Daarnaast kan het dienen als bewijs van een overtreding van de Taxiverordening en bij het sanctioneren van een taxichauffeur, maar ook bij het afhandelen van klachten over het optreden van een handhaver.

Database

Het opgenomen beeld en geluid wordt versleuteld opgeslagen op een speciale en uitsluitend daarvoor ingerichte database. Voor het uitlezen van beeld en geluid is een protocol opgesteld. Een uitleesverzoek kan aangevraagd worden via het gemeentelijk meldpunt 14020. Het verzoek wordt alleen ingewilligd als de aanvrager een aantoonbaar belang heeft. De beelden worden 10 dagen bewaard en mogen alleen door uitdrukkelijk daarvoor bevoegde handhavers worden ingezien, en uitsluitend na toestemming van de directeur Handhaving en Toezicht.

Omdat de inzet van bodycams raakt aan de privacy van Amsterdammers, is de pilot voorgedragen voor een vooronderzoek bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP).

Persoonsgegevens

Hoewel dat onderzoek formeel geen vereiste was, is de pilot toch ter advies voorgelegd aan de Commissie Persoonsgegevens Amsterdam (CPA). De commissie adviseert positief op de pilot, als de gemeente duidelijk maakt hoe burgers kunnen verzoeken om de beelden te bekijken, en onder welke voorwaarden dit precies is toegestaan. Aan deze voorwaarde is volgens de gemeente voldaan met het eerdergenoemde protocol.