De Amsterdamse taxiverordening maakt het voor taxichauffeurs van wie de vergunning wordt geschorst onmogelijk om daartegen bezwaar of beroep in te stellen. Volgens de rechter staat de verordening op gespannen voet met de rechtsbescherming van chauffeurs van Toegelaten Taxi Organisaties (TTO’S).

De zaak waarin de rechter tot dit oordeel kwam, is een kort geding tussen een taxichauffeur en de Toegelaten Taxi Organisatie waarbij hij is aangesloten. De chauffeur vocht een maand schorsing door Taxistad aan. Door het verloop van de zaak kwam echter ook de inhoud van de taxiverordening aan bod. Daarom werd de gemeente Amsterdam bij de zaak betrokken.

Amsterdam voerde zijn taxiverordening in 2012 in. Deze wijzigde per februari 2018. In deze zaak gaat het specifiek om artikel 2.17 over bijzondere gronden voor schorsing of intrekking van de Taxxxivergunning. Deze is nodig om te mogen rijden in de opstapmarkt. Voor de wijziging werd doorgevoerd, nam de gemeente zelf een beschikking waarin een vergunning werd geschorst. Sinds ruim een jaar wordt een vergunning van rechtswege geschorst als de aansluiting van de vergunninghouder bij de TTO is geschorst. De nieuwe aanpak is volgens de advocaat van de taxichauffeur ingevoerd om de gemeente werk te besparen.

Individuele beoordeling

Maar de wijziging van de verordening zou in strijd zijn met een eerdere uitspraak door het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Die soortgelijke zaak had als uitkomst dat het schorsen van een taxivergunning een individuele beoordeling vereist van het college van burgemeester en wethouders. Daarbij moet het ook mogelijk zijn om bezwaar te maken en in beroep te gaan tegen zo’n besluit. 

Maar door de aanpassing in de verordening kan een chauffeur die door zijn TTO wordt geschorst geen bezwaar meer aantekenen en niet meer in beroep gaan. Het is alleen nog mogelijk om bij de TTO bewijs te leveren tegen de overtreding van de taxiregels die zou zijn begaan.

Amsterdam voerde het TTO-systeem in om de kwaliteit van de opstapmarkt te verbeteren. De TTO’s dienen als aanspreekpunt voor de gemeente. Zij zien er in de eerste plaats op toe dat de chauffeurs zich aan de regels houden. Bij bepaalde overtredingen hoort de TTO bepaalde maatregelen te nemen, zoals een week of maand schorsing. 

Die overtredingen worden waargenomen door handhavers van de gemeente, die dat weer doorgeven aan de TTO in kwestie. Ook kan de gemeente zelf vergunningen schorsen of intrekken, maar niet als de TTO al maatregelen heeft genomen. Neemt een TTO in de ogen van de gemeente geen maatregelen waar die wel nodig zijn, dan kan de TTO zelf een sanctie opgelegd krijgen.

De wet voorschrijven

Taxistad geeft aan dat de gemeente druk uitoefent om bij vastgestelde overtredingen in elk geval de minimale sancties op te leggen aan chauffeurs. Maar dat maakt het volgens Taxistad moeilijk om elk geval op zichzelf te beoordelen. Zo zou een aantal chauffeurs zich hinderlijk hebben opgehouden in de buurt van een standplaats. Maar over wat nou precies de gewenste afstand is tot die standplaats, verschillen gemeente en TTO van mening. Daarom is aan de chauffeurs in dit geval geen sanctie opgelegd, waarna Taxistad er van de gemeente wel één aan zijn broek kreeg.

De rechter is op zich positief over de keuze van Amsterdam voor het TTO-systeem. Maar de sanctiestructuur heeft “trekken van privatisering van rechtspraak.” Er is een privaatrechtelijke rechtsverhouding tussen TTO’s en hun chauffeurs, maar achter de schermen blijft de gemeente de wet voorschrijven. Volgens de rechter staan twee aspecten van het systeem op gespannen voet met de beginselen van behoorlijke rechtspraak.

Minimale sancties

Het eerste punt is dat de gemeente minimale sancties voorschrijft voor bepaalde overtredingen. Daardoor is er voor de TTO’s geen ruimte om elk geval op zichzelf te beoordelen. Het is niet bekend of en hoe vaak TTO’s voor een lichtere maatregel kiezen dan is voorgeschreven. Maar aangezien het minimale sancties betreft, is er volgens de rechter voor de TTO’s weinig tot geen ruimte om een nog lichtere sanctie op te leggen. Dat vindt de rechter een groot bezwaar tegen de opzet van het TTO-stelsel. En dat geldt nog sterker omdat de gemeente ook zelf taxivergunningen kan intrekken of schorsen.

Het tweede punt is dat TTO’s er belang bij hebben om de sancties die de gemeente voorschrijft ook echt op te leggen. Doen ze dat niet, dan lopen ze zelf immers de kans dat de gemeente maatregelen tegen ze neemt.

Vrijwel onmogelijk

Volgens de rechter heeft de gemeente alle ruimte om deze gebreken op te heffen. Maar door de verordening zo aan te passen dat bezwaar en beroep tegen het schorsen van een taxivergunning onmogelijk zijn geworden, is juist het tegenovergestelde bereikt. En de minimale sancties voor bepaalde overtredingen maken het vrijwel onmogelijk om elk geval op zich te beoordelen. Dat is in strijd met het beginsel van proportionaliteit. 

De rechter oordeelt dat de wijziging van de taxiverordening zorgt voor een “onaanvaardbare doorkruising van het publiekrechtelijke systeem van rechtsbescherming.” De gemeente heeft daar argumenten tegen aangevoerd, maar die houden volgens de rechter geen stand. Dat er geen afzonderlijk besluit over het schorsen van een vergunning wordt genomen, komt volgens de gemeente omdat de taxiverordening voorziet in een schorsing van rechtswege. Maar dat is nu juist het probleem, aldus de rechter. Want door deze werkwijze kunnen de belangen per geval niet op een normale manier worden beoordeeld.

Aan de regels houden

Dit alles betekent overigens niet dat de taxichauffeur zijn gelijk haalde. Hij wilde dat Taxistad de aan hem opgelegde maand schorsing zou opheffen. Dat er volgens de rechter iets rammelt aan de taxiverordening, betekent echter niet dat degenen die er mee werken zich niet meer aan de regels hoeven te houden. Bovendien vindt Taxistad de maatregel in dit geval zelf ook passend en bleek de rechter niet gevoelig voor de argumenten van de taxichauffeur.

De gemeente Amsterdam bestudeert op dit moment het vonnis en geeft aan op een later moment te zullen reageren.