Als het aan de mobiliteitssector ligt, kent Nederland in 2030 een vraaggestuurd, drempelloos systeem voor alle reizigers. Om dit te realiseren heeft de Mobiliteitsalliantie het Deltaplan ontwikkeld dat mobiliteit integraal benadert. De directeur van de Mobiliteitsalliantie, Jeroen Fukken, licht de plannen toe. 

“De reiziger van een paar jaar geleden is aan het veranderen. Vroeger was je automobilist, treinreiziger of fietser. Maar een reiziger wil in toenemende mate op ieder moment kunnen kiezen uit verschillende modaliteiten, afhankelijk van het weer en zijn behoeftes. Het is dus aan ons als mobiliteitssector om een meer integraal en totaalaanbod te doen aan die reiziger. Dat kan niet vanuit één vervoerder komen, maar moet door de hele mobiliteitssector worden aangeboden.

We hebben met een aantal partijen die handschoen opgepakt en gekeken wat het mobiliteitssysteem in Nederland nu nodig heeft. Daarbij vonden we het belangrijk om in het oog te houden dat Nederland nu tot de wereldtop behoort op het gebied van mobiliteit. Dat willen we zo houden. Veel mensen zijn tevreden over het wegennet, de klanttevredenheid over het OV is heel hoog en ook fietsers en vrachtwagenchauffeurs zijn blij. In wereldwijde statistieken staat Nederland vrijwel altijd in de top 5 of de top 10. Nu willen we ook de eerste zijn die mobiliteit echt integraal gaat neerzetten, zodat de reiziger en de gebruiker centraal staan en altijd keuzes kunnen maken op basis van zijn behoefte.” 

Meedoen in de samenleving

“We moeten meer beseffen dat mobiliteit niet op zichzelf staat, maar onderdeel is van ruimtelijke ontwikkelingsopgave. Als je duizenden woningen gaat bijbouwen, moet je vooraf ook een plan hebben over de mobiliteit en hoe je het bereikbaar houdt. Daarnaast gaat mobiliteit gaat niet puur om bereikbaarheid – het is veel breder en fundamenteler. Het sociale belang van mobiliteit is onderschat, want als je niet bent aangesloten op een goed mobiliteitssysteem kun je eigenlijk niet meedoen in de samenleving.

We zien in toenemende mate dat ‘dichtbij’ steeds vaker aanvoelt als ‘ver weg’, terwijl wat verder weg is in de wereld steeds dichterbij lijkt te zijn. Probeer maar eens in de spits van de ene kant van Den Haag naar de andere kant te komen. Het begrip afstand is dus heel anders geworden. We hebben echter wel te maken met verschillende vraagstukken op verschillende plekken in Nederland.”

Abonnement

“In de steden gaat het vooral om verdichting. Daar gaat het simpelweg niet passen om twee auto’s voor de deur te plaatsen. Mensen die ervoor kiezen om in steden te gaan wonen, zullen dus op een andere manier hun mobiliteit moeten gaan regelen. Zij hebben bijvoorbeeld veel meer aan een abonnement, waarmee ze kunnen kiezen uit meerdere modaliteiten.

In de rustigere gebieden trekken voorzieningen weg uit kleinere dorpen. Het is daar ingewikkeld om collectieve, aanbodgestuurde systemen aan te bieden. Treinen rijden te veel uren te leeg rond. In die rustigere gebieden kunnen dus bijvoorbeeld beter on-demand systemen ingezet worden.

Nederland kent verder nog een aantal grote capaciteitsknelpunten. Die moeten sowieso opgelost worden. Naar de toekomst toe zal er wel extra capaciteit benutbaar worden door de mogelijkheden van connectiviteit. Daarvoor zijn weer andere investeringen nodig, zoals 5G.”

Groei

“In het Deltaplan hebben we rekening gehouden met de belangrijkste trends. Het is de verwachting dat het personen- en het goederenvervoer verder gaan groeien. Ook staan we achter de afgesproken klimaatdoelstellingen. Die moeten we halen. Net als de verkeersveiligheid die we willen verbeteren. Het aantal ongevallen moet echt snel gaan afnemen. Als je al die veranderende wensen, de verwachte groei en de huidige knelpunten bij elkaar optelt, ligt er een enorme opgave voor de hele mobiliteitssector. En daarom komen wij nu met dit plan.

We willen op twee manieren inspelen op die veranderingen. Ten eerste doen wij als sector een goed totaalaanbod van multimodale oplossingen. Als tweede willen we meer proberen om gedrag te veranderen. We zitten teveel in dezelfde vaste patronen. Meer flexibiliteit is nodig. Als mensen een lease-auto hebben, hebben zij bijvoorbeeld geen trigger om de auto een dag te laten staan. Zij hebben al een vast bedrag betaald voor de fiscale bijtelling. Idealiter gaan we naar een systeem waarin mobilisten betalen voor hun gebruik. Dan worden mensen flexibeler in hun keuzes. En dat zorgt voor een andere balans. Ook werkgevers en onderwijsinstellingen kunnen hun steentje bijdragen door het gemakkelijker te maken voor medewerkers dat ze niet altijd om 09.00 uur hoeven te beginnen.”

Mobility as a Service

“In het Deltaplan hebben we een uitgebreide lijst opgesteld met verschillende maatregelen die genomen moeten worden. Denk dan bijvoorbeeld aan de maatregelen voor Mobility as a Service. Aan de ene kant is dit een app, die iedereen op maat kan bedienen. Maar de vervoersdiensten moeten natuurlijk wel even georganiseerd worden. Al die deelfietsen- en deelauto’s moeten beschikbaar zijn en de trein moet te boeken zijn. In 2030 moet hier echter al een grote groep mee kunnen reizen.

Een andere maatregel is het ontwikkelen van mobility hubs. MaaS is het digitale deel, maar die drempelloze reis moet natuurlijk ook ruimtelijk bij elkaar komen. Daarvoor komen er mobility hubs – dat is het fysieke deel. Het zou mooi zijn als je in 2030 bijna met je auto de file inrijdt en van je telefoon een melding krijgt dat je ook in de buurt kunt parkeren bij een mobility hub. Vanaf daar krijg je het advies om een tram of metro te pakken, zodat je toch nog op tijd op je werk bent.”

Inwoners van Nederland

“Het Deltaplan wordt aangeboden aan alle inwoners van Nederland, want we vinden dat zij recht hebben op een super mobiliteitssysteem in 2030. De regering zal dit natuurlijk ook moeten omarmen.

Als het aan ons ligt, gaan we dus richting een vraaggestuurd, drempelloos systeem waarin duurzame mobiliteit centraal staat en de veiligheid enorm zal toenemen. Dit systeem is bovendien flexibel en die keuzevrijheid wordt in de hand gewerkt door de fiscale systemen en door de systemen van werkgevers en scholen. Het is de kracht van dit plan dat de hele sector samen zegt hoe we tot een totaal verhaal voor mobiliteit kunnen komen. Dat doen we door het integraler, beter en breder te benaderen vanuit de reiziger.”

Lees ook: Deltaplan Mobiliteit moet dichtslibben wegen voorkomen