Uber is een vooral een vervoersbedrijf dat reizigers tegen betaling naar een afgesproken bestemming brengt. En als zodanig zou Uber zich aan de regels voor vervoersbedrijven moeten houden. Dat stelt advocaat-generaal Maciej Szpunar in een advies aan het Europees Hof van Justitie in een zaak die is aangespannen door taxibrancheorganisatie van Barcelona. 

Het advies van Szpunar is niet bindend. Het is de rol van de advocaat-generaal om het Europees Hof van Justititie onafhankelijk te adviseren over legale oplossingen voor zaken die het hof in behandeling heeft. Het hof neemt deze adviezen mee in zijn overwegingen die tot een uitspraak moeten leiden. Die uitspraak volgt op een later moment.

Toch is het advies van de advocaat-generaal een tegenvaller voor Uber. Het bedrijf ziet zichzelf niet als taxibedrijf, maar als internetdienst waarbij een taxirit de dienst is waarin bemiddeld wordt tussen klant en vervoerder. In die hoedanigheid gelden voor Uber andere regels dan voor vervoersbedrijven. Volgens de traditionele taximarkt werkt dat oneerlijke concurrentie in de hand in het voordeel van Uber. Een anders etiket op de activiteiten heeft hoe dan ook gevolgen.

Niet de juiste papieren

De zaak waarin het Europese Hof van Justitie binnenkort uitspraak zal doen, kent zijn oorsprong in een zaak die belangenorganisatie Asociacion Profesional Elite Taxi uit Barcelona in 2014 voor een Spaanse rechtbank bracht. Zij stelden met name dat Uber niet gerechtigd is om de dienst UberPop in Barcelona aan te bieden. Bij deze functie, die in Nederland al snel verboden werd, vervoeren mensen met hun eigen auto andere personen. Elite Taxi bepleitte dat noch Uber, noch de eigenaren of bestuurders van de auto’s waarmee gereden wordt, beschikt over de papieren om dat vervoer in Barcelona te mogen verzorgen.

Omdat hier ook diverse aspecten van Europese wetgeving om de hoek komen kijken, heeft de Spaanse rechtbank diverse vragen over wat voor soort bedrijf Uber eigenlijk is, neergelegd bij het Europese Hof van Justitie. De advocaat-generaal is nu tot het inzicht gekomen dat Uber een samengestelde dienst is: een deel ervan is elektronisch maar een groot ander deel is dat niet. Maar de chauffeurs bieden hun dienst in dit geval alleen aan omdat Uber bemiddelt tussen bestuurders en klanten.

Draait om vervoer

Bovendien bepaalt Uber de belangrijkste economische aspecten van de dienst die via het platform wordt aangeboden, zo redeneert Szpunar. Uber bepaalt de voorwaarden waaronder de ritten mogen worden aangeboden, beloont chauffeurs die een hoog volume in ritten realiseren, heeft invloed op de kwaliteit van het vervoer en bepaalt uiteindelijk de prijs die ervoor wordt gerekend. Al die factoren maken volgens de advocaat-generaal dat Uber niet alleen als platform kan worden gezien waar rit en klant samenkomen. Het is duidelijk dat het om vervoer draait, want zonder dat vervoer heeft het platform zelf geen economische betekenis.

Daarom stelt Szpunar dat Uber primair als een vervoersdienst moet worden gezien die zich aan de bijbehorende regels zou moeten houden. Nogmaals: dat betreft een advies en geen uitspraak, maar in de meeste gevallen volgt het Europese Hof van Justitie wel de adviezen van de advocaat-generaal op.

Uber heeft kennisgenomen van het advies en wacht de uitspraak af. Volgens het zou er weinig veranderen als het in alle EU-landen als vervoersbedrijf wordt gezien, aangezien dit in de meeste landen al het geval is. Wel zal het volgens Uber de noodzakelijke hervorming ondermijnen van gedateerde wetten. Die wetten weerhouden in de ogen van Uber miljoenen mensen van om makkelijk een betrouwbare rit te boeken.