Voor Vervoerservice Van Driel is er eigenlijk geen verschil tussen de 150 medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt en hun ruim 500 collega’s. En omdat dit ook de bedoeling is, werd het bedrijf uit Oss onlangs beloond met een mooi keurmerk: de derde trede van de Prestatieladder Sociaal Ondernemen (PSO).

Ingrid van Driel, hoofd P&O bij het vervoersbedrijf, noemt verschillende voorbeelden van mensen die geen zicht hadden op werk, maar het bij Vervoerservice Van Driel toch vonden. “We hebben een keer een vrouw als chauffeur in dienst genomen, maar bij de inwerkcursus bleek dat ze niet kon rekenen. Waarom precies weet ik niet; door geboorte of door een ongeluk, het kan allemaal. We hebben haar bijna helemaal individueel opgeleid. Inmiddels heeft ze een vast dienstverband en gaat het geweldig.”

Een ander voorbeeld: “Helemaal aan het begin hadden we een jongen hier in de wasstraat werken. Hij zat op de praktijkschool, kon op een gegeven moment stage lopen bij ons en mocht na afloop blijven als klusjesjongen. Na een paar jaar haalde hij zijn papieren voor touringcarchauffeur. Hij is uiteindelijk op een touringcar gaan rijden; inmiddels rijdt hij lijndiensten bij een OV-bedrijf. En het gaat hem hartstikke goed af.”

Zware burn-out

Ruim 150 chauffeurs met vergelijkbare verhalen werken er nu bij Van Driel. En dat op een totaal van zo’n 670 medewerkers. De groep is heel divers. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die anders in een sociale werkplaats zouden werken. Daaronder zijn ook mensen die een hartinfarct of zware burn-out hebben gehad en niet meer op hun oude niveau terug kunnen komen. En ook om mensen die door de recessie op straat zijn komen te staan, daarna in de bijstand terecht zijn gekomen, maar door een te lage of te specifieke opleiding niet meer aan de slag kunnen.

Voor het in dienst nemen van de mensen uit deze doelgroep werd Van Driel onlangs beloond met de derde en hoogste trede van de Prestatieladder Sociaal Ondernemen – een meetinstrument van TNO dat in kaart brengt hoeveel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een bedrijf aan het werk heeft. Ze kwam heel spontaan in aanraking met het meetinstrument, zegt Van Driel. “Je kunt jezelf aanmelden, maar de Kracht van Oss vroeg ons om mee te doen. Dat is een soort platform van bedrijven hier in Oss. De gemeente wilde ook meedoen en het idee was dat wij dan als voorbeeld zouden dienen voor bedrijven hier.”

Audit

De eerste stap was het invullen van een online vragenlijst. Hierin werd gevraagd naar de omvang van het bedrijf en het aantal medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt en hun dienstverband. Maar ook naar het aantal bedrijven met PSO-keurmerk waar ondernemingen zelf hun inkopen doen. Het beantwoorden van die vragen wijst uit in elke trede je als bedrijf komt en of je klaar bent voor het tweede deel: de audit. “We wisten eigenlijk gelijk al dat we de derde trede hadden”, legt Van Driel uit. “We hebben hier veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken, en veel hebben ook een vast dienstverband.”

Tijdens de audit werd een groep medewerkers bevraagd. Dat ging onder andere over of ze zich thuis voelen in het bedrijf, wat voor dienstverband ze hebben en of ze echt betrokken worden bij het reilen en zeilen in het bedrijf. De auditor controleerde ook of de werknemers wel echt een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Dat bleek soms lastig hard te maken. Vervoerservice Van Driel heeft niet iedereen mee kunnen nemen in de berekening. Zo is de groep met WW-indicatie buiten beschouwing gelaten. In zulke gevallen moet de persoon namelijk zelf alle papieren opvragen bij het UWV en dat is erg tijdrovend.

Niet nodig

En wat ook meespeelt: Vervoerservice Van Driel weet van lang niet iedere werknemer de achtergrond. Ingrid van Driel: “De één vindt het prettig om iets te vertellen over zichzelf, die zegt het bij het sollicitatiegesprek bijvoorbeeld. Maar de ander zegt: ik vind het niet nodig dat je iets meer weet.” Allebei prima, vindt ze. De personen in kwestie zien zichzelf vaak ook niet als iemand met afstand tot de arbeidsmarkt. “En wij eigenlijk ook niet”, zegt Ingrid. “Ja, van sommige mensen weet je het, bijvoorbeeld omdat ze extra bevestiging nodig hebben – maar van het gros weet je het niet.”

De PSO-doelgroep gaat helemaal op in het bedrijf; er is geen onderscheid tussen deze groep en de andere werknemers. En dat is precies ook een belangrijke eis voor het behalen van het keurmerk. Ingrid hoorde van PSO Nederland het voorbeeld van een bedrijf dat een hele aparte afdeling voor deze doelgroep had, compleet met eigen kantine. Dat bedrijf kwam dus niet in aanmerking voor het certificaat.

Een werkplek geven aan deze mensen gaat Vervoerservice Van Driel heel gemakkelijk af.  ‘Anderen willen helpen hebben zit in hun DNA’, schreef iemand recent. “Ja, een stuk ‘oog voor de medemens’ hebben”, zegt Van Driel. “Maar ook: waarom staan zij aan de kant van de samenleving terwijl ze gewoon mee kunnen doen? En: we vervoeren verschillende mensen uit deze doelgroep zelf ook, dus waarom zouden ze dan niet bij ons kunnen komen werken?”

Zijn lust en leven

Ze werken er ook al jaren. Ingrid van Driel herinnert zich nog wel dat het aantal mensen groeide toen het vervoersbedrijf in contact kwam met een groot arbeidsreïntegratiebureau in Oss. “Dit bureau begeleidde toen een leraar met een zware burn-out. Hij vond autorijden leuk, hebben jullie misschien iets, vroegen ze. Toen is die man bij ons gekomen. Hij is heel lang bij ons gebleven; dit werk was z’n lust en z’n leven.” En zo zijn het er langzaamaan steeds meer geworden. Ook andere vervoersbedrijven hebben deze werknemers steeds meer gevonden.

Autorijden is ook heel goed te doen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Wij verzorgen voornamelijk contractvervoer, dus wij hebben veel parttime banen. Dat is voor veel mensen uit deze doelgroep geweldig, dan hebben ze rusttijd tussendoor.”

Van Driel is erg te spreken over de PSO-ladder, maar ziet nog wel wat ruimte voor verbetering. Zo zou het kwalificatiemiddel nog wat bekender mogen worden wat haar betreft. “Hier in Brabant is het heel erg bekend; zelfs gemeentes hebben het. Maar soms merk ik bij relaties dat zij nog niet bekend zijn met het PSO-keurmerk. Dan zie ik het als mijn taak om ze daarover bij te praten.”

Vrijstelling social return

En als het aan het vervoersbedrijf uit Oss ligt, zou een PSO-kwalificatie trede twee en drie moeten leiden tot een vrijstelling van het social return-onderdeel in aanbestedingen. Nu gaat iedere opdrachtgever hier anders mee om, met het gevolg dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt voor een bepaalde periode worden aangenomen om daarna weer verder te moeten zoeken naar werk.

“Het is heel triest als mensen na twee jaar weer weg moeten, alleen omdat de opdrachtgever eist dat je aan de voorwaarden van social return moet voldoen”, zegt Ingrid van Driel. “Soms worden mensen na een tijdje zelfs weer aan je voorgesteld. Bij een persoon hebben we het meegemaakt dat diegene een jaar thuis heeft gezeten, om vervolgens weer bij ons in dienst te mogen treden.”

Een vrijstelling kan dit voorkomen, denkt ze. “Je voldoet gewoon aan de eisen en je wordt geaudit. Hoger haalbaar is er volgens mij niet. Het betekent dat wij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een vast dienstverband kunnen geven. En dat is eigenlijk de win-win-situatie waar het uiteindelijk om gaat.”

Wilt u alles weten over actuele ontwikkelingen en innovaties in het Nederlandse doelgroepenvervoer? Neem dan deel aan het Nationaal Congres Contractvervoer op donderdag 11 oktober in Expo Houten. Bekijk welke presentaties en sessies er allemaal op het programma staan. En schrijf u vervolgens in, want het congres is al over ruim twee weken.