Voor het eerst sinds de start van de coronacrisis gaat Nederland in een harde lockdown. Voor de straattaxi’s en touringcars zal dat een nog verdere afname van het toch al zo beperkte werk betekenen. In het contractvervoer valt de meest stabiele variant, het leerlingenvervoer, door het sluiten van de scholen weer tijdelijk weg. En ook in het sociaal-recreatieve vervoer zal de vraag fors afnemen door de lockdown.

Dat er strengere maatregelen zouden komen, werd al enige tijd verwacht. De mate waarin het kabinet nu ingrijpt kan stevig genoemd worden. Maar met het maar niet afnemende en zelfs stijgende aantal coronabesmettingen was hard ingrijpen onvermijdelijk. Niet-essentiële winkels gaan dicht, net als theaters, bioscopen en andere ‘doorstroomlocaties’ waar al beperkingen voor golden. Scholen sluiten voor zeker vijf weken hun deuren. Restaurants en café’s zijn al langer dicht en er was al geen enkele sprake van dat ze nu alsnog weer open zouden gaan.

TaxiPro zet in deze analyse op een rij wat dit alles betekent voor de drie voornaamste bedrijfstakken waar we als vakblad over schrijven: contractvervoer, straattaxi en touringcar.

Straattaxi

Sinds in maart van dit jaar de eerste maatregelen tegen de verspreiding van Covid 19 werden genomen, hebben de taxibedrijven die de consumentenmarkt bedienen het werk grotendeels zien wegvallen. Niet of nauwelijks luchthavenvervoer, slechts een deel van de tijd weer horecabezoek met bijbehorende taxiklanten, weinig zakelijke reizen waarvan het laatste stukje met de taxi wordt afgelegd, geen congressen en beurzen, niet of nauwelijks theatervoorstellingen. Al deze en andere gevolgen van de coronamaatregelen zorgden ervoor dat straattaxi’s hun werk met zo’n 90 procent zagen afnemen.

Na de versoepelingen afgelopen zomer was er wel weer wat herstel. Maar voor veel taxiondernemers bleef het toch vooral urenlang wachten op die ene rit, als die er al kwam. Veel anderen besloten hun voertuigen voor korte of langere tijd te schorsen en zo de vaste lasten wat te drukken. Maar de betalingen aan de leasemaatschappijen lopen (grotendeels) door. De diverse coronasteunmaatregelen zorgen wel voor wat verlichting, maar het is lang niet altijd genoeg. Zeker een kwart van de aanbieders in de consumentaximarkt gaf er (voorlopig) al de brui aan. Voor de overblijvers zal het zeker niet helpen dat de duimschroeven nu nog verder worden aangedraaid, wetende dat echte normalisering van de maatschappij nog een hele tijd op zich zal laten wachten.

Touringcars

Voor touringcarbedrijven was de afgelopen periode zo mogelijk nog zwaarder. Zij zagen door de coronamaatregelen hun volledige hoogseizoen in het water vallen. Sinds de versoepelingen van 1 juli werd er waar mogelijk nog wat omzet bij elkaar gesprokkeld. Maar het touringcarvervoer kwam bepaald niet terug op gang. De buffers die normaal in het hoogseizoen worden opgebouwd, zijn er nu in het geheel niet om de winter mee door te komen. De touringcarsector voelde zich lange tijd vergeten door politiek Den Haag. Door een lange en moeizame lobby kwam er pas recent wat erkenning uit die hoek, al is nog niet duidelijk op welke steun er nu precies gerekend kan worden.

Wie heel cynisch redeneert, kan toch een voordeel aan de hele situatie benoemen: wie al min of meer op de bodem zit, kan nauwelijks verder zinken. En dat geldt helaas voor zowel de straattaxi’s als de touringcars. Toch lijkt het waarschijnlijk dat het weinige werk dat er nog was nu ook nog een flinke deuk zal oplopen. Als mensen bijna nergens meer heen kunnen, hebben ze er immers ook geen taxi of touringcar voor nodig. Het beste wat deze vervoerders kunnen doen, is hopen dat het werk ondanks alles niet verder afneemt en dat de maatregelen zo snel mogelijk een enorm sterk effect sorteren, met vanaf halverwege januari 2021 enig herstel van maatschappij en markt.

Doelgroepenvervoer

Ook het doelgroepenvervoer kwam in maart voor een groot deel stil te liggen, maar dat effect was deels tijdelijk. Het noodzakelijke ziekenvervoer ging altijd door en de scholen gingen betrekkelijk snel in etappes weer open. Met name het leerlingenvervoer zorgde voor stabiliteit. Deze vorm van vervoer herstelde tot gemiddeld 90 procent of meer van wat het vóór de coronacrisis was. In andere vormen van vervoer, zoals de wmo-taxi, was het beeld wisselender en afhankelijk van het versoepelen of juist aanscherpen van de maatregelen. Maar gereden werd er wel degelijk, als was het soms de helft of zelfs minder dan voorheen.

Het ligt voor de hand dat er nu weer fors minder gereden zal worden als gevolg van de strengere maatregelen. Dit keer is er voor het leerlingenvervoer in elk geval een horizon: als het goed is, gaan de scholen over vijf weken weer open. Verder speelt ook mee welke afspraken vervoerders met hun opdrachtgevers hebben gemaakt of kunnen maken. De NOW voor tegemoetkoming in de loonkosten helpt de bedrijven met personeel zeker, maar in veel gevallen is ook (gedeeltelijke) doorbetaling van weggevallen werk nodig om de coronacrisis te kunnen doorstaan.

Springen om herstel

En ook hier geldt, net als in de rest van de maatschappij: het beste wat de sector kan hopen is dat alle ellende zo snel mogelijk achter de rug is. Er is veel schade geleden en daar komt nog meer bij. Vooralsnog leidt dat niet of nauwelijks tot faillissementen, maar de marges in straattaxi, contractvervoer en touringcar zijn al tijden te dun om van een echt gezonde markt te kunnen spreken. Het lijkt onmogelijk dat alle bedrijven dit gaan overleven, maar iedereen staat te springen om in elk geval een begin met het echte herstel te maken. Het zal dus nog zeker vijf weken duren voordat daarmee begonnen kan worden.