De regeling voor overgang van personeel bij overgang van vervoer (OPOV) is stevig herzien. De nieuwe opzet moet vooral een stuk duidelijker zijn dan de vorige, zodat er ook veel minder discussie nodig is over de juiste naleving. Ook is er sprake van meer bescherming van bedrijven die aanbestedingen verliezen. Henk van Gelderen en Joris de Vries van Sociaal Fonds Taxi leggen uit wat er allemaal gaat veranderen. “Het uitgangspunt is dat het personeel het werkt volgt.”

De veranderingen van de OPOV zijn afgesproken in het kader van de nieuwe cao Taxivervoer, die per 1 januari 2019 voor een periode van twee jaar geldt. De oude variant van OPOV is nog tot het einde van dit jaar geldig. Als de nieuwe OPOV op 1 januari geldig wordt, is deze van toepassing op alle aanbestedingen die vanaf die datum gepubliceerd worden.

In de huidige regeling staat onder meer dat de vervoerder die een aanbesteding wint, verplicht is om aan 75 procent van de medewerkers van de scheidende vervoerder een baanaanbod te doen. In de praktijk was er nogal veel ruimte om die bepaling te interpreteren. En die meningsverschillen werden vaak ook nog eens uitgevochten terwijl het nieuwe vervoerscontract werd voorbereid of zelfs al uitgevoerd.

Bescherming verliezende vervoerder

“De OPOV-regeling was in zijn oude vorm niet altijd even duidelijk en bood ook te veel ruimte voor discussie”, vat Henk van Gelderen de kwestie samen. “Er waren vaak verschillen van inzicht over de juiste invulling en naleving. Op zich logisch, want bedrijven en werknemers hebben hier belang bij. Maar dat zorgde wel voor vertroebeling. De nieuwe OPOV moet voor de duidelijkheid zorgen waar de sector behoefte aan heeft. Ook als iets voor een partij negatief uitvalt, is in elk geval helder waarom dat zo is.”

Daarnaast is er voor gekozen om vervoerders die een opdracht kwijtraken enigszins in bescherming te nemen, om de kans kleiner te maken dat ze failliet gaan door onder meer de transitievergoedingen die moeten worden opgehoest. Dat is nu overigens wat minder aan de orde, want door een groeiend tekort aan chauffeurs kunnen vervoerders die een opdracht kwijtraken het ‘vrijgekomen’ personeel steeds vaker zelf heel goed gebruiken. Maar de arbeidsmarkt kan ook weer de andere kant op kantelen.

Tussentijdse wijzigingen

Joris de Vries legt uit dat de bestaande regeling feitelijk is uitgebreid naar drie regelingen. OPOV is gebleven, zij het met de nodige aanpassingen. Deze geldt als er een aanbesteding wordt gepubliceerd. “Daar is een regeling voor overgang van personeel bij contractwisselingen bijgekomen, OPBC. Die is van toepassing als er tussentijds iets wijzigt, zoals een wisseling van vervoerder terwijl het contract nog loopt. Ten derde is er een regeling in het leven geroepen voor overgang van personeel bij faillissementen, de RBF.”

OPOV en OPBC lijken erg op elkaar. Wel vult die laatste een tekortkoming van die eerste aan. Van Gelderen noemt het voorbeeld van een opdrachtnemer die het werk door een andere vervoerder laat verzorgen. “Als die opdrachtgever halverwege de looptijd besluit het contract met die onderaannemer te verbreken, blijft die laatste zitten met personeel omdat de OPOV alleen geldt op het moment dat een opdracht wordt gegund. Teneinde dat te voorkomen, gingen onderaannemers vaak maar akkoord met tussentijdse wijzigingen in hun nadeel, bijvoorbeeld met de tarieven.”

Personeel volgt werk

“Het uitgangspunt van de regelingen is dat het personeel het werk volgt. OPBC moet er specifiek voor zorgen dat dit ook gebeurt als er tussentijdse wijzigingen plaatsvinden in een contract”, vult De Vries aan.  “De Regeling bij Faillissementen (RBF) is een kleinere, aparte voorziening. Als een bedrijf failliet gaat, komt het geregeld voor dat de vervoerscontracten door anderen worden overgenomen. RBF zorgt er ook hier voor dat het personeel het werk volgt. Als iemand zich aantoonbaar met het overgenomen vervoer bezighield, krijgt hij of zij bij de nieuwe werkgever een arbeidscontract met dezelfde duur als bij het failliete bedrijf.” In dit document wordt uitgelegd hoe de Regeling bij Faillissement precies werkt.

Aantal gewerkte uren

Bij OPOV is de publicatiedatum van de aanbesteding leidend. Bij OPBC is dat het toetsingsmoment: de datum waarop het contract afloopt, wat dus ook tussentijds kan zijn. Die data zijn leidend als het gaat om de lijsten met medewerkers die moeten worden overgenomen.

“Het aantal uren waarvoor iemand overgaat is in de nieuwe regeling gelijk aan het aantal gewerkte uren, en niet meer aan het aantal contracturen”, licht De Vries een andere wijziging toe. Van Gelderen: “In het doelgroepenvervoer werken veel chauffeurs meer uren dan in het contract staat. Iemand heeft dan een overeenkomst voor tien uur maar werkt er bijvoorbeeld dertig. Je mag dan na drie maanden claimen dat het arbeidscontract wordt aangepast. Dat doet eigenlijk niemand, mede omdat ze de uren doorgaans toch wel uitbetaald krijgen.”

Eerlijker

“Maar als je dan overgaat naar een nieuwe vervoerder, krijg je een contract voor tien uur en is het nog maar de vraag of je de meeruren die je bij de vorige werkgever draaide ook hier weer kunt werken. Daarom is een contract op basis van daadwerkelijke gewerkte uren eerlijker, en met de nieuwe regelingen gaat dat ook gebeuren.” De Vries vult aan: “Wij gaan de lijsten met de daadwerkelijk gewerkte uren van de betrokken werknemers publiceren bij aanbesteding. Want voor bedrijven is die informatie heel belangrijk in de overweging om wel of niet in te schrijven.”

OPOV kent naast de al genoemde veranderingen nog een aantal wijzigingen. Uitzendkrachten zullen per 1 januari 2019 ook onder de regeling gaan vallen. Ook voor zieke en arbeidsongeschikte werknemers zijn bepalingen opgenomen. In dit document staan alle wijzigingen.

Tijdens Taxi Expo 2018 verzorgt Sociaal Fonds Taxi een workshop over de nieuwe cao Taxivervoer. Daarin wordt de nieuwe OPOV-regeling uitgebreid besproken. Schrijf je hier in om aan Taxi Expo 2018 deel te nemen en geef meteen aan aan welke workshops je wilt bijwonen.