Hoe zorg je dat mensen weer in de wmo-taxi stappen?

Door de coronamaatregelen is het mobiliteitsgedrag dat mensen vertonen onder een vergrootglas komen te liggen. Hoe zorg je dat mensen het ‘gewenste gedrag’ vertonen en toch weer in de wmo-taxi stappen? Daarover praat gedragspsycholoog Bob van Dam van D&B Gedrag tijdens het Nationaal Congres Contractvervoer op donderdag 8 oktober.

Simpel gezegd willen vervoerders graag dat mensen weer als vanouds gaan reizen. Er zijn immers tal van maatregelen genomen om dat veilig te laten verlopen. Maar door corona is er een soort angst of in elk geval scepsis ontstaan om bijvoorbeeld de wmo-taxi te nemen. En er is wel wat voor nodig om die reiziger weer aan boord te krijgen, legt gedragspsycholoog Bob van Dam uit. Hij is werkzaam bij D&B, dat organisaties adviseert en ondersteunt bij het veranderen van menselijk gedrag vanuit een maatschappelijke insteek.

Inzicht in gedrag is cruciaal

“Mobiliteitsgedrag is een breed begrip. Je ziet inderdaad dat mensen door de coronamaatregelen er eerder voor kiezen om toch maar niet met de wmo-taxi te reizen en thuis te blijven. Maar het kan ook gaan om ongewenst gedrag, zoals het niet gebruiken van fietsverlichting als het donker is. Als je wilt dat mobiliteit goed werkt, moet je inzicht hebben in het gedrag van mensen. Daar helpen wij veel organisaties bij, zowel in mobiliteit als op andere vlakken. En de vraag naar onze diensten is door de coronacrisis eigenlijk alleen maar sterker geworden.”

D&B werkt met meerdere modellen, zoals het Behavior Change Model. Feitelijk is dat een stappenplan dat leidt van een probleemsituatie naar een gewenste situatie. “Gedragsverandering wordt vaak veel te abstract benaderd”, stelt Van Dam. “Bijvoorbeeld: ‘ik wil dat mijn werknemer proactiever wordt’. Maar je moet eigenlijk bepalen welk gedrag je concreet wil zien bij die medewerker.”

Die insteek kan worden vertaald naar bijvoorbeeld de wmo-reis. Moet de reiziger het gewoon weer eens gaan proberen en ervaren dat het allemaal prima kan? Of wil je juist dat die persoon elke week een reis gaat maken, of drie keer per week?

Handrem

“Als duidelijk is welk concreet gedrag het doel is, wordt er een analyse gemaakt van motieven, weerstanden en omgevingsfactoren. Weerstanden zijn een soort handrem op gedrag, dus als je gedrag wilt veranderen kijk je daar als eerste naar. Denk bijvoorbeeld aan de angst die je doelgroep kan ervaren om besmet te raken of om dierbaren te besmetten. Daarna kun je mensen gaan motiveren om het doelgedrag te vertonen en daar de omgeving optimaal op inrichten.”

Op 8 oktober zal Bob van Dam tijdens het Nationaal Congres Contractvervoer ingaan op de verschillen tussen het veranderen van mindset en het veranderen van gedrag. Ook legt hij uit waarom beide zaken belangrijk zijn als je mobiliteitsgedrag wilt veranderen. “Vaak kunnen en willen mensen hun gedrag wel veranderen, maar is de stap naar ‘doen’ nog een obstakel. Hoe je die stap toch zet en hoe je als vervoerder je doelen concreet maakt en analyseert, zal ik uitleggen aan de hand van ons nieuwe Change Mindset Model.”

Het Nationaal Congres Contractvervoer vindt plaats op 8 oktober in een vanwege corona aangepaste ruimte in Expo Houten. Het aantal fysieke deelnemers is beperkt, dus snel aanmelden is verstandig. Maar het is ook mogelijk om online deel te nemen tegen een gereduceerde prijs.