Stichting FSO zal vanaf 1 oktober niet meer met bedrijfscontroles toezien op een juiste naleving van de cao voor besloten busvervoer. Werkgevers en werknemers zijn het echter nog niet eens over de manier waarop dat toezicht dan wel precies moet gaan plaatsvinden. Intussen heeft FNV Toer daarom zelf de controle op naleving op zich genomen. Over de eerste bevindingen is de vakbond niet bepaald te spreken, terwijl de branche niet zit te wachten op deze vorm van toezicht.

Dat Stichting Fonds Scholing en Ordening voor het Besloten Busvervoer (FSO) stopt met de de huidige manier van cao-naleving controleren, werd eind vorig jaar bekend. Toen kwamen werkgevers en werknemers een nieuwe cao voor 2017 en 2018 overeen. De premies aan het sociaal fonds kunnen omlaag omdat de cao-controles niet meer periodiek zullen plaatsvinden, maar op basis van signalen of klachten uit de markt.

Volgens Brigitta Paas van FNV Toer werden de werkgevers tijdens de onderhandelingen voor een voldongen feit gesteld. “FSO zou ophouden met het toezicht op de naleving, en anders kwam er geen nieuwe cao. Daar waren we niet blij mee maar als je helemaal geen cao hebt, valt er ook niets na te leven.” Daarom ging de vakbond toch met deze aanzienlijke verandering akkoord.

Tik op de vingers

Volgens Carlo Cahn van KNV Bus was de branche zelf wel klaar met de periodieke bedrijfscontroles door FSO. “Het is een zeer gedetailleerde vorm van controleren. Dat ging vaak heel ver. Ook als bedrijven dingen ten gunste van werknemers deden, kregen ze vaak een tik op de vingers om het nóg netter te doen. We hebben om diverse redenen, maar vooral daarom, een andere manier van controleren afgesproken: niet meer met bedrijfsbezoeken maar op basis van klachten. Maar hoe dat precies gaan doen, daar zijn we nog niet over uit.”

Paas geeft aan dat FNV Toer zelf de controle op zich heeft genomen vanuit het idee dat er toch iets moet gebeuren. Bij die controles kwam FNV er volgens Paas al snel achter dat artikel 25 van de cao niet of nauwelijks wordt nageleefd. “Parttimers bouwen over hun overuren op dezelfde manier als fulltimers vakantiedagen, werkgelegenheidsdagen en vakantietoeslag op. Je mag besluiten om dat één keer per jaar uit te laten betalen. En dat gebeurt dus niet. Er zijn allerlei variaties op, maar het gebeurt niet zoals het is afgesproken in de cao”, aldus Paas.

Verantwoordelijkheid

KNV Bus kan inhoudelijk weinig met deze constateringen, omdat niet duidelijk is op welke schaal er is gecontroleerd. Cahn: “Dat we er met elkaar nog niet uit zijn over de nieuwe manier van controleren op naleven van de cao, staat los van de eigen verantwoordelijkheid die FNV heeft om bedrijven aan te pakken die zich er niet aan houden. Wat mij betreft is er geen relatie tussen deze constateringen van FNV en het feit dat FSO ophoudt met bedrijfscontroles inzake de naleving van de cao. Als deze misstand er is, wat nu zeker niet duidelijk is, hadden ze dat ook twee jaar eerder kunnen vaststellen.”

Dit jaar niet meer

Een ideale oplossing is het toezicht door FNV zeker niet, dat erkent ook Paas zelf. Deze werkwijze stuitte in het verleden al op veel weerstand uit de branche. “De touringcarbedrijven waarderen het dan ook totaal niet dat we dit doen. In feite zitten we klem. Het helpt ook niet dat de werkgevers in deze sector enorm verdeeld zijn. Maar we kunnen er ook niet van uitgaan dat de touringcarbedrijven kunnen doen wat ze willen”, vindt Paas.

Toezicht op de naleving van de cao besloten busvervoer is en blijft een doelstelling van FSO, maar het is onduidelijk hoe dat in de toekomst wordt vormgegeven. “Ik weet niet of en hoe we er met elkaar uitkomen, maar ik verwacht in elk geval niet dat het dit jaar nog lukt. Er is dus straks vooralsnog dus geen cao-politie meer in de touringcarbranche”, aldus Cahn.