‘Innovatie in doelgroepenvervoer is hard nodig’
De huidige manier van aanbesteden is achterhaald; innovatie is broodnodig en vraagt om slimme samenwerking. Dat is één van de conclusies van een informatiebijeenkomst die de gemeente Amsterdam onlangs hield met partijen uit het doelgroepenvervoer. De markt wil ook onder meer dat er minder wordt aanbesteed op prijs en veel meer op kwaliteit.
Ongeveer 25 mensen uit de wereld van het doelgroepenvervoer wisselden bij die gelegenheid met de gemeente Amsterdam van gedachten over de mogelijkheden en onmogelijkheden om te innoveren in het doelgroepenvervoer. Er werd openhartig gepraat over pijnpunten die opspelen bij aanbestedingstrajecten. Ook werden ideeën aangedragen voor innovaties en verbetering in de samenwerking. De meeste deelnemers waren het er over eens dat de huidge manier van aanbesteden passé is en het voor iedereen goed is als er betere informatie-uitwisseling mogelijk is voor een nieuwe procedure.
De uitvoering van het doelgroepenvervoer in Amsterdam verloopt goed, de contractafspraken worden opgevolgd en de klanttevredenheid is hoog. Dat bleek uit de presentatie van programmamanager doelgroepenvervoer Yolanda van Doeveren. Maar vanuit de gebruiker, de vervoerder en de gemeente gezien is innovatie broodnodig. Het doelgroepenvervoer heeft last van halflege busjes die achter elkaar aanrijden, van soms onnodig lange reistijden, van inflexibele contracten en rigide regelingen. De klant heeft onvoldoende eigen regie en is afhankelijk van wat hem wordt aangeboden en dat moet veranderen, vindt van Doeveren.
MaaS in 2022
Meer regie bij de gebruiker, een dienstverlening die uitgaat van de behoefte en vraag van de klant en de mogelijkheid om te kiezen uit diverse vervoersoplossingen van hoge kwaliteit. Dat is de inzet van de gemeente Amsterdam voor iedereen en dus ook voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Het streven is om in 2022 deze Mobility as a Service (MaaS) aan te kunnen bieden, het jaar waarin de contracten van het Leerlingenvervoer (LLV) en Aanvullend openbaar vervoer (AOV) in Amsterdam tegelijkertijd vrijvallen.
In de komende jaren wordt gewerkt aan innovatievere aanbestedingsprocedures, wordt meer onderzoek gedaan naar de vervoersbehoefte van de klant en wordt geëxperimenteerd met oplossingen, die bijdragen aan meer regie bij de gebruiker. Er zijn experimenten met reisbegeleiding, één vervoerssysteem voor OV- en AOV- reizigers, toegankelijkheidsinformatie en ontschotting van verschillende regelingen en vervoersstromen. “Op deze manier leren we in de praktijk welke oplossingen geschikt kunnen zijn voor de gemeente Amsterdam,” aldus van Doeveren.
Verdienmodel aanpassen
In parallel-sessies gingen de deelnemers vervolgens in gesprek over samenwerking en innovatie, want de gemeente kan de ambities niet alleen realiseren. Bij die deelsessies kwam onder meer de noodzaak om samen te werken naar voren. Maar grote bedrijven zullen dat pas echt gaan doen als het verdienmodel wordt aangepast: niet sturen op prijs, maar op kwaliteitsaspecten zoals innovatie en duurzaamheid. Zo creëer je ook kansen voor kleinere partijen, die nodig zijn voor kwaliteit en uitvoering.
Het ontschotten en bundelen van verschillende soorten doelgroepenvervoer brengt voor vervoerders veel voordelen met zich mee, zo werd in een andere sessie vastgesteld. Ook voor de samenwerking tussen gemeente en vervoerder is ontschotten nuttig. Door budgetstromen te bundelen en de coördinatie op één plek te laten plaatsvinden voorkomt dat veel frustratie bij vervoerders.
Een vaak terugkomende suggestie was om informatie uit de markt te halen voordat je als opdrachtgever een bestek schrijft. Verder werd er onder meer gesproken over de verschillende mogelijkheden voor afrekensystemen. De gemeente Amsterdam vond de bijeenkomst zeer nuttig en wil deze volgend jaar graag opnieuw laten plaatsvinden.
Innovatie betekent zeker een automatische digitale centrale ?
Gaat niet werken er is geen interactie tussen chauffeur en centrale, als je als chauffeur weet wie er achter de centrale zit, dan wil je nog weleens wat extra doen, bijvoorbeeld wijzen op fouten in de planning. Voort wat hoort wat of zoiets. Als je weet dat er alleen maar een computer achter de knoppen zit, dan denkt de chauffeur al snel, ze zoeken het maar uit.
De taximarkt heeft er vanuit het perspectief van de opdrachtgever nog nooit zo beroerd voorgestaan. Elke aanbesteding lijkt te eindigen in een rechtszaak. Juridisering is en kort geding als basis van een samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer? Mede oorzaak bestekken worden niet geactualiseerd naar de wensen van nu. Prijs is een maar kwaliteit is vergeten, en daar moet de branche ook de hand wel eens in eigen boezem steken. Beloftes worden niet nagekomen, kwaliteit is ondermaats!
Overal zien we de zelfde partijen inschrijven, werk wordt indien mogelijk in onderaanneming weggezet, de beloofde accountmanager blijkt er niet te zijn, lokale kennis evenmin. Taxibedrijven klagen steen en been maar zijn niet in staat om te professionaliseren. Nog erger een aantal lijkt zelfs de route te kiezen list en bedrog. De dupe zijn de kwetsbare in de samenleving. De clienten met NAH, schoolkinderen en mensen met een beperking. En dat allemaal voor dat kleine beetje marge? Shame.