Zero emissie zorgvervoer: wat zijn de laatste ontwikkelingen?
Wat zijn de huidige mogelijkheden op het gebied van zero emissie (ZE) doelgroepenvervoer? En welke ontwikkelingen spelen er? Erik Henneken, Business Development Manager e-Mobility bij Tribus, geeft hier antwoord op. Hij is betrokken bij ZE-initiatieven van gemeenten en overheden in het binnen- en buitenland en bij huidige en toekomstige ontwikkelingsprojecten.
In 2018 besloten een groep van gemeenten, marktpartijen, fabrikanten en andere organisaties zoals KNV, om een actieplan te ontwikkelen voor zero emissie doelgroepenvervoer. Ook Tribus is hierbij aangesloten en wordt vertegenwoordigd door Erik Henneken. “In 2019 zijn alle partijen tot een consensus gekomen en werd het Bestuursakkoord en Convenant ondertekend: volledig zero emissie doelgroepenvervoer vanaf 1 januari 2025.”
Daarnaast heeft de Rijksoverheid als doel gesteld om in 2030 bijna de helft minder broeikasgassen uit te stoten in Nederland. Hiervoor zal er onder meer een gegarandeerde transitie naar zero emissie openbaar vervoer worden gemaakt. Dit heeft een grote toekomstige afzetmarkt gecreëerd voor elektrische voertuigen, legt Henneken uit. Fabrikanten durven namelijk grote en kostbare ontwikkelingsprojecten aan te gaan, doordat het terugverdienmodel is vergroot en risico’s zijn verkleind. “De ontwikkelingen staan nog in kinderschoenen, maar volgen elkaar snel op. Denk hierbij aan batterijpakketten die langer meegaan of meer capaciteit bieden, alternatieve brandstofoplossingen en meer recyclebare, lichtere of duurzame producten.”
De uitdagingen voor ZE-doelgroepenvervoer
Voor het doelgroepenvervoer zijn er op dit moment slechts enkele elektrische voertuigen beschikbaar. Het aanbod omschrijft Henneken als “een goede start”, maar een ideale oplossing qua actieradius nog niet voorhanden is. “De huidige oplossingen focussen zich op batterij-elektrisch, omdat waterstoftankstations nog niet voldoende voorhanden zijn. Door de zwaarte van de batterijpakketten is het maximale gewicht van 3500 kilogram voor een M1 voertuig bijna niet haalbaar, zeker niet met een grote actieradius.”
De elektrische voertuigen van fabrikanten zonder ombouw wegen al 2600 tot 2800 kilogram. “Voor een rolstoelbus met acht personen moet daar nog eens 75 kilo per persoon bij opgeteld worden. Met 675 kilo aan personen blijft er slechts 25 à 225 kilo beschikbaar voor een Tribus rolstoelombouw. Dit is een bijzonder moeilijke opgave.” Er zouden volgens Henneken wel andere opties mogelijk zijn, zoals het reduceren van het aantal stoelen en passagiers. “In de praktijk is helaas gebleken dat dit alternatief voor de rittenplanning van een taxiondernemer vaak niet ideaal is. Uiteraard zijn we in Brussel bezig met een Europese lobby voor een verhoging van de maximale GVW voor rijbewijs B, maar tot op heden heeft dit geen resultaat opgeleverd.”
Het huidige aanbod
Er zijn een wel aantal elektrische minibussen op de markt, allemaal met hun eigen mogelijkheden en beperkingen. Zo varieert de batterijcapaciteit en verouderen batterijen, waardoor die capaciteit afneemt. Ook zijn er grote verschillen in laadtijden en is sneller laden duurder. Enkele voertuigen kunnen niet omgebouwd worden tot rolstoelbus voor doelgroepenvervoer door bijvoorbeeld een te hoog gewicht.
Een ondernemer die nu op zoek is naar een negenpersoons elektrische rolstoelbus kan volgens Henneken kiezen uit twee voertuigen: De Volkswagen e-Crafter/MAN E-TGE met twee rolstoelplekken of een kleiner voertuig met één rolstoelplek. Dit laatste voertuig wordt aangeboden door meerdere fabrikanten onder de merklabels e-Jumpy, Vivaro-E, ProAce en de E-Expert en heeft een bereik van circa 250 kilometer. De Volkswagen e-Crafter kent een beperkte range van circa 125 kilometer.
Verwachting voor de nabije toekomst
Henneken geeft ook een inkijkje in de toekomst. “Begin dit jaar is de Ford e-Transit op de markt gebracht met een actieradius van ruim 200 kilometer, en ook de Fiat e-Ducato biedt een goede actieradius”, vertelt hij. “Bij Tribus zijn wij momenteel bezig om de gewichten en afmetingen van deze, en concurrerende voertuigen in kaart te brengen. Binnenkort weten we of ze ook daadwerkelijk geschikt zijn voor een rolstoelombouw. Helaas zal de Mercedes-Benz Sprinter niet vrijgegeven worden voor personenvervoer, maar wellicht verandert dit in 2023.”
En ook de eerste waterstof rolstoelbus is in aantocht. Samen met Renault heeft Tribus een eerste waterstof-elektrische lagevloerbus gebouwd die door Stroomlijn zal worden gebruikt voor het doelgroepenvervoer in de Drechtsteden. “De bus weegt helaas meer dan toegestaan voor M1 segment, dus om hem te mogen besturen is een busrijbewijs nodig. Gezien de algehele leverproblemen wereldwijd worden de eerste bussen eind 2022 verwacht.” Met Holthuis uit Groningen werkt Tribus aan een Volkswagen Crafter op waterstof die wel geschikt zal zijn voor doelgroepenvervoer en ook als buurtbus in te zetten zal zijn. “Voor beide voertuigen praten we over een actieradius van ruim 300 kilometer. Bovendien biedt waterstof als groot voordeel dat een tankbeurt maar enkele minuten duurt.”
Factoren die aankoop elektrische rolstoelbus beïnvloeden
De aanschaf van een elektrische rolstoelbus staat echter niet op zichzelf, benadrukt Henneken. Er zijn meerdere factoren die de transitie naar zero emissie beïnvloeden. “Zo moet er voor de aanschaf nagedacht worden over het laadnetwerk. Bij de aanschaf van één voertuig is dit nog te overzien met een aanvraag voor een laadpaal bij de gemeente, maar bij de aanschaf van een nieuwe vloot leidt dit vaak tot een grotere aanvraag bij de energieleverancier. Denk dan aan een transformatorhuisje dat aangesloten kan worden op het grid. Deze aanvragen vragen veelal wat meer tijd en blijken in enkele gevallen ook niet mogelijk voor de energieleverancier.”
Lees ook:
