Het Nederlandse doelgroepenvervoer kent maar weinig formele gebruikersadviesraden. De Regionale Adviesraad Doelgroepenvervoer Arnhem-Nijmegen is daar al tien jaar een uitzondering op. Tijdens het Nationaal Congres Contractvervoer 2018 zullen Dirk van Uitert en Patricia van Bladel vertellen over de werkwijze van deze organisatie.

“Je kunt als gebruikers beter op voorhand meedenken over een aanbesteding dan er achteraf over klagen”, legt Dirk van Uitert het onderliggende idee uit. “Opdrachtgevers hebben ook belang bij een gebruikersadviesraad die meedenkt, maar toch komt het niet veel voor. Er zijn wel klankbordgroepen en andere platforms, maar weinig gereglementeerde gebruikersadviesraden zoals de onze. En dat terwijl we intussen een historie van bijna tien jaar hebben.”

De Regionale Adviesraad Doelgroepenvervoer (RAD) Arnhem-Nijmegen ontstond een klein decennium geleden, aanvankelijk als Gebruikers Adviesraad Stadsregiotaxi (GAR). Het destijds al bestaande consumentenplatform voor het regiotaxivervoer werd, op aandringen van dit platform en verontruste gebruikers, bij de start van Regiotaxi Arnhem-Nijmegen omgezet in een permanente adviesraad. Het doel: gebruikers actief betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van de regiotaxi, en sinds enkele jaren bij het gehele doelgroepenvervoer onder de vlag van AVAN. Van Uitert, toen net teruggetreden als wethouder in Renkum, werd gevraagd om voorzitter te worden. Er wordt zes tot acht keer per jaar vergaderd en overlegd door gebruikers, gemeenten en vervoerders – eerst door GAR en sinds een paar jaar door RAD.

Scheiding van regie en vervoer

Twee jaar geleden ging in de regio Arnhem-Nijmegen het nieuwe vervoerssysteem AVAN van start. Hierbij is gekozen voor bundeling van vervoersstromen een scheiding tussen regie en vervoer. De start van AVAN was verre van vlekkeloos en ook een recent rapport wees uit dat er nog ruimte is voor verbetering, onder meer in de regiecentrale, afhandeling van klachten en efficiency. Van Uitert zal in de sessie tijdens het congres onder meer op deze situatie ingaan.

“In mijn ogen was de oude situatie beter, toen regie en vervoer nog bij dezelfde partij lagen. Nu heeft de regiecentrale niet altijd even veel grip op de praktijk en ontbreekt voor vervoerders soms de motivatie om efficiënte routes te rijden. Ook het bundelen van de verschillende vervoersstromen heeft nog niet geleid tot de efficiency die vooraf was bedacht. Toch bleek uit onafhankelijk onderzoek dat de klanttevredenheid best goed is, en dat beeld herken ik ook bij de leden van onze adviesraad. Daarin zit namens elke gemeente iemand die het vervoer gebruikt of daar direct bij betrokken is, bijvoorbeeld via een adviesraad of belangenorganisatie.”

Gevraagd en ongevraagd

Door de komst van AVAN is de RAD Arnhem-Nijmegen van samenstelling veranderd. Ongewijzigd is het recht gebleven om gevraagd en ongevraagd advies te geven. En hoewel dat formeel niet hoeft, wordt er meestal wel iets met die adviezen gedaan. “Het moet gemotiveerd worden als er niets met ons advies wordt gedaan, maar meestal is dat niet nodig omdat suggesties wel degelijk worden overgenomen”, legt Van Uitert uit. Het behoud van gelijkwaardige mogelijkheden als mensen zonder mobiliteitsbeperking is voor de RAD het belangrijkste uitgangspunt.

De laatste tijd zijn er, na de gemeenteraadsverkiezingen, weer allemaal nieuwe bestuurders aangetreden die soms weer hun eigen aanpak voor het doelgroepenvervoer hanteren. Dat maakt van de gebruikersadviesraad in Arnhem-Nijmegen nog meer een constante factor. “Avan functioneert goed, al kan het op punten nog beter. Het is in mijn ogen vooral belangrijk om te blijven beseffen dat het vervoer van al die doelgroepen een professionele bezigheid is. Hier wordt vaak te gemakkelijk over gedaan in Nederland. Dat zie je ook terug in het steeds meer rijden met vrijwilligers om maar geld te besparen.”

Professionele belangenbehartigers

Tijdens het Nationaal Congres Contractvervoer gaan Dirk van Uitert en Patricia van Bladel uitgebreid in op het reilen en zeilen van de Regionale Adviesraad Doelgroepenvervoer Arnhem-Nijmegen. “Onze regio is een gunstige uitzondering, maar in veel gebieden ziet men de toegevoegde waarde van een gebruikersadviesraad niet”, vindt Van Uitert. “We zijn in feite professionele belangenbehartigers en het loont de moeite om ons over aanbestedingen en de uitvoering van het  vervoer te laten meedenken. De gebruikers beschikken over ontzettend veel deskundigheid over en ervaring met het vervoer. Het zou zonde zijn om dat niet te benutten, maar in de praktijk gebeurt dat in de meeste regio’s nog veel te weinig.”

Van Uitert en Van Bladel verzorgen tijdens het Nationaal Congres Contractvervoer 2018, op 11 oktober in Houten, één van de in totaal acht break out-sessies. Om het volledige programma te bekijken kunt u de congresbrochure downloaden en daarna kunt u zich hier inschrijven voor deelname. Tot en met 9 september geldt er nog een aantrekkelijke vroegboekkorting.