Om de paar jaar besteden gemeenten veel tijd aan doelgroepenvervoer, namelijk bij de aanbesteding van dat vervoer. Maar deze focus op aanbesteden leidt niet tot structurele kostenreductie en kwaliteitsverbetering. Dat schrijft Bas Witte, senior adviseur doelgroepenvervoer van de Cissonius Groep, in zijn column voor TaxiPro. Witte geeft ook aan wat gemeenten vooral wél moeten doen.

“De huidige praktijk van het aanbesteden van doelgroepenvervoer is een weinig gelukkige. Overheden lukt het niet goed om kwaliteit echt onderdeel van de bestekken te maken en taxiondernemers vechten elkaar de markt uit, met vele faillissementen tot gevolg. Ook de klant is verliezer, die ontvangt een service die niet echt op de vraag is afgestemd van een bedrijf dat zuinig het contract uit moet voeren om nog enige marge te maken op het vervoer.

Probleem is dat kwaliteit en kosten van vervoer voor een groot deel aan elkaar gekoppeld zijn. Hoe meer kwaliteit, hoe meer kosten. Om de kosten van vervoer te verminderen, kun je verschillende dingen doen. Je kunt zorgen voor minder ritten door het vervoer duurder of minder aantrekkelijk te maken, of door bijvoorbeeld in het leerlingenvervoer de kilometergrens op te schroeven van 4 naar 6 kilometer. Het is ook mogelijk dat de ritten goedkoper worden doordat er minder kilometers worden afgelegd of combinaties worden gemaakt.

Draagt niet bij aan kwaliteit

Een andere optie is prijsdifferentiatie invoeren, bijvoorbeeld door net als in het openbaar vervoer reizen in de spits duurder maken. Men kan ook de systeemkenmerken aanpassen, zoals de tijden waarop de Regiotaxi terugdringen door wat later op de dag te starten. Tot slot kun je minder betalen voor het vervoer door minder stringente eisen te stellen bij de inkoop ervan.

Bovenstaande punten zijn goed voor de kostenefficiency, maar ze dragen niet bij aan betere kwaliteit. Integendeel, want kwaliteit van doelgroepenvervoer zit hem vooral in zaken als service en bejegening, keuzevrijheid, tegemoetkomen aan de wensen van reizigers en de mogelijkheid bieden om zonder veel moeite deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Kwaliteit kost geld. Daarom moeten we bekijken hoe we het geld dat we hebben zo goed mogelijk kunnen besteden.

Korte afstanden

Het is wel mogelijk om maatregelen door te voeren die de kwaliteit verbeteren én kostenvoordeel opleveren. Dit zijn maatregelen die deelnemen aan de samenleving centraal stellen. Ze zijn niet alleen gericht zijn op vervoer, maar vooral op de brede context daaromheen.

Ik denk dat gemeenten meer aandacht zouden moeten besteden aan zaken als de locatie van voorzieningen. Probeer zoveel mogelijk in de buurt van mensen of aan huis te organiseren. Denk aan inloopvoorzieningen voor dagopvang, maar ook het voorkomen van sluiting van winkels en doktersposten op het platteland. Als afstanden kort zijn, kunnen mensen gemakkelijker op eigen gelegenheid ergens komen, bijvoorbeeld met een elektrische driewielfiets. Investeer in mensen, zorg dat ze begeleiding en training krijgen om zelfstandig te leren reizen.

Slimmer indiceren

Stimuleer de systemen tussen openbaar vervoer en doelgroepenvervoer. Vele succesvolle vrijwilligersprojecten laten zien dat zij vaak uitstekend in staat zijn de vraag naar lokaal vervoer in te vullen. Voorbeelden zijn enkele gemeenten in West-Overijssel, waar de Regiotaxi is opgeheven en grotendeels is overgenomen door het vrijwilligersvervoer. Ik ben zelf bezig met een project in Maassluis, Vlaardingen en Schiedam waar een lokaal aanvullend vervoersysteem mogelijk een deel van de functie van de Regiotaxi gaat overnemen. Verder valt er veel te winnen door slimmer te indiceren en de schotten in het doelgroepenvervoer te slechten. Gemeenten zouden hiervoor om te starten een overkoepelend mobiliteitsbureau moeten oprichten voor gezamenlijke beleidsvorming, inkoop en beheer.

Als gemeenten meer aandacht aandacht hebben voor doelgroepenvervoer in de jaren dat er niet wordt aanbesteed, werken ze structureel aan kwaliteitsverbetering en kostenreductie in het doelgroepenvervoer.”

Wil je alles weten over innovatieve aanbestedingen en actuele ontwikkelingen in het doelgroepenvervoer? Kom dan op 12 oktober naar het Nationaal Congres Contractvervoer in Expo Houten. Schrijf je nu in.