De huidige wettelijke regulering, die momenteel enkel onderscheid maakt tussen de klassieke opstap- en bestelmarkt, sluit sinds de opkomst van taxiplatforms niet meer goed aan bij de marktsituatie. Dat concluderen onderzoeksbureau’s Rebel en Goudappel in de evaluatie Wet Personenvervoer 2000 (WP2000). “De veranderende marktstructuur vergt mogelijk een andere blik op de regulering”, zo luidt een van de adviezen aan het demissionaire kabinet. In totaal worden er vier opties geschetst om de regulering van de taximarkt beter aan te laten sluiten op de nieuwe werkelijkheid.

De platformmarkt neemt een steeds prominente rol in beslag binnen de totale straattaximarkt. Zo werken steeds meer taxichauffeurs via een platform. Ook bestaan er diverse verschillen en overeenkomsten tussen de platformmarkt en de opstap- en bestelmarkt. Het is volgens de onderzoekers daarom verstandig om op basis van deze nieuwe werkelijkheid de regulering in te richten. “Dit geeft duidelijkheid voor alle partijen en voorkomt pleisters plakken.”

Gelijk speelveld

De onderzoekers schetsen in totaal vier opties. De eerste optie is een uniformering van de regulering. Daarin wordt de klassieke tweedeling losgelaten en wordt uitgegaan van één taximarkt. Daarbij wordt gereguleerd vanuit het perspectief van zowel de klant als de chauffeur. “Er worden dan dezelfde eisen toegepast op álle ondernemers die in de taximarkt actief zijn”, zo staat er in de evaluatie te lezen. “Dit heeft het voordeel dat er een gelijk speelveld is en dat alle ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Een mogelijk nadeel is dat een én-én-én-regulering dreigt, waarbij alle reguleringsopties bij elkaar worden opgeteld.”

Een andere mogelijkheid is om de markt in drieën te knippen: een opstap-, bestel- en een platformmarkt. “Hierbij kan worden aangesloten bij de klantbeleving (ruim vooraf bestellen) of bij economische factoren (vaste prijs vooraf). Dit heeft het voordeel dat nauw aangesloten kan worden bij een risico- of probleemanalyse in de desbetreffende deelmarkt. Nadeel is dat aan de kant van de aanbieders het verschil tussen de drie markten niet altijd even scherp is.”

De derde optie is een specifieke regulering van taxiplatforms als onderdeel van de bestelmarkt. Bij deze optie kan worden vastgehouden aan de huidige tweedeling, waarbij platforms gezien worden onderdeel van de bestelmarkt. Feitelijk worden dan ook taxicentrales als platforms gezien. “Het bestellen van een taxi via een app wordt dan als norm van de regulering van de bestelmarkt gezien.” In dit geval dient wel heroverwogen te worden welke eisen aan de bestelmarkt worden gesteld.

De laatste optie is een sectoroverstijgende regulering van platforms. Volgens de onderzoekers is ook deze optie een mogelijkheid, omdat de uitdagingen in de taxisector volgens hen vergelijkbaar zijn met die van andere sectoren waarin ook platforms actief zijn. “Voordeel hiervan is dat op een consistente manier antwoord wordt gegeven op relatief nieuwe vragen. Nadeel is dat de ontwikkeling van zo’n strategie een ingewikkelde en tijdrovende exercitie is.”

Nauwkeurige afweging

Demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen heeft de Tweede Kamer via een brief laten weten de adviezen te omarmen. “Ik volg het advies van Rebel-Goudappel om verder te verkennen hoe de grip op de (gehele) taximarkt, met het oog op de veranderde marktstructuur, verbeterd kan worden”, zegt de CDA-bewindsvrouw daarover. “Dit doe ik natuurlijk in samenspraak met de gemeenten. Een belangrijke vraag hierbij is of het huidige onderscheid in de wet- en regelgeving tussen de opstap- bestelmarkt nog passend is.”

Wel wijst Heijnen naar de potentiële nadelen van een dergelijke verandering. “Extra regulering kan volgens de onderzoekers leiden tot hogere administratieve lasten voor ondernemers en toetredingsdrempels. Dit terwijl er in bepaalde regio’s en sectoren juist behoefte kan zijn aan nieuwe chauffeurs. Een keuze hierover vereist daarom een nauwkeurige afweging.”

Na de zomer wordt de Kamer verder geïnformeerd over de voortgang van deze verkenning. “De besluitvorming over de eventuele wijziging van de taxiwet- en regelgeving, laat ik in verband met de demissionaire status van het kabinet aan mijn opvolger”, zegt Heijnen daar direct bij.

Lees ook:

• Amsterdam wil grip op bestelmarkt: ‘Chauffeurs wanen zich onaantastbaar’
• Gemeente Amsterdam met taxibranche in gesprek over WP2000