Aanbestedingen in 2021: corona-effect, zero emissie en meer prijsdruk
Waar aanbestedingen in 2020 op een laag pitje kwamen te staan, zag het Aanbestedingsinstituut Mobiliteit (AIM) het afgelopen jaar weer meer vervoersopdrachten op de markt komen. Zoals gewoonlijk beoordeelde AIM deze bestekken. Hierbij vielen enkele zaken op, stelt directeur Henk van Gelderen in een blog.
In toenemende mate zoeken opdrachtgevers in een eerder stadium contact met het Aanbestedingsinstituut Mobiliteit om input te krijgen over de diverse onderdelen van het bestek. Dat kan daarnaast ook uitstekend door middel van een marktconsultatie met marktpartijen. Dit is iets wat in 2021 ook regelmatig voorkwam en wat het AIM van harte aanbeveelt.
Wat viel er verder op in 2021? Het effect van de coronamaatregelen op het vervoersvolume speelde voornamelijk bij bestaande contracten een rol. Hierbij lopen zo’n 80 procent van de kosten door, zo berekende Panteia. In nieuwe aanbestedingen zien we slechts zeer beperkt aandacht voor corona of plotselinge fluctuaties. Vaak stelt de opdrachtgever in overleg te gaan met de vervoerder, maar duidelijkheid vooraf wordt er niet gegeven. Slechts een paar keer stond al vooraf in het bestek een staffel met prijs (opslag) bij een bepaalde daling van het vervoersvolume.
Duurzaamheid in aanbestedingen
Het belangrijkste onderdeel van het thema duurzaamheid is zero emissie. Met het bestuursakkoord ZE doelgroepenvervoer in het achterhoofd, is dat niet verwonderlijk. De uitdaging daarbij is de laadinfrastructuur en de capaciteit van het netwerk. In veel regio’s van Nederland vormt dat een bottleneck om tijdig te kunnen implementeren. Ook de besteltijden van de voertuigen in algemene zin werkt vertragend.
Positief is dat er kan worden geconstateerd dat sommige opdrachtgevers een onderscheid maken tussen personenauto’s en leerlingenbusjes enerzijds en de rolstoelbussen anderzijds. Die laatste categorie kent zijn eigen extra uitdagingen wat betreft verkrijgbaarheid, actieradius en gewicht. Tot slot is een een looptijd van zeven jaar, en bij voorkeur zonder optiejaren, van belang om voor alle partijen een gunstige prijsstelling te realiseren.
Controle of hetgeen dat is beloofd wordt waargemaakt
Om een eerlijk speelveld te creëren is contractbeheer van belang. Controleren of iemand datgene doet wat hij heeft beloofd is niet meer dan normaal en onderdeel van maatschappelijk verantwoord opdrachtgeverschap. Sanctioneren hoort daar ook bij om de controle geloofwaardig te maken. Maar het moet niet doorslaan in een verdienmodel van diegene die controleert. Indien er afwijkingen worden geconstateerd dient eerst in overleg te worden gegaan en dient te worden gekeken naar feiten en omstandigheden om te bepalen of het de vervoeder ook daadwerkelijk aan te rekenen is.
Toenemende prijsdruk
Tot slot constateert het AIM dat er in 2021 sprake was van toenemende prijsdruk. Er waren aanbestedingen met onrealistische bandbreedtes wat prijs betreft. In een zwaar concurrentiële markt zoals het doelgroepenvervoer valt daar weinig winst te behalen. Opdrachtgevers zouden het eerder moeten zoeken in de richting van het meer en beter combineren van soorten doelgroepenvervoer. Want de rek is er qua prijs wel uit. Voor die mensen die echt afhankelijk zijn van het vervoer voor hun maatschappelijk functioneren en waarvoor er geen alternatief is, zal men zich moeten realiseren dat goed zorgvervoer een prijs heeft en ook veel andere kosten voorkomt.
Lees ook:
