De Utrechtse taxichauffeurs ervaren onvoldoende de meerwaarde van het Taxikeur Utrecht. Het is niet echt zichtbaar voor de klant. Ook zijn ze niet tevreden over de certificatie, want vrijwel alle taxichauffeurs halen het keurmerk. Bovendien is er een gebrek aan toezicht en handhaving. Als de taxibranche en gemeente een succes van het lokale keurmerk willen maken dan is een verdere professionalisering van de samenwerking dringend aan de orde. Dat blijkt uit onderzoek van Gemeente Utrecht, in samenwerking met Stichting TaxiKeur Utrecht en Taxiplatform Regio Utrecht. 

Sinds de invoering van de nieuwe taxiwet in 2011 hebben gemeenten de bevoegdheid kwaliteitseisen te stellen aan het lokale straattaxivervoer. Chauffeurs moeten bijvoorbeeld een examen maken om op de plaatselijke standplaatsen te mogen staan.

Invoering van het keurmerk zou de kwaliteit van het lokale straattaxivervoer ten goede moeten komen. Daar is echter nog niets van gebleken. Maar keurmerkchauffeurs betalen nu wel jaarlijks honderden euro’s voor het lidmaatschap, terwijl de omzet door de hoge concurrentie nog altijd flink onder druk staat.

Straattaxivervoer

De onderzoekers van Twynstra Gudde bevestigen dat het lastig is om na te gaan in hoeverre de kwaliteit van het straattaxivervoer in Utrecht daadwerkelijk is verbeterd. De doelen, middelen en tijdspad zijn onduidelijk geformuleerd. Ook zijn er erg weinig gegevens over de kwaliteit van het Utrechtse straattaxivervoer beschikbaar, omdat er geen gegevens zijn van voor 2011. Daardoor is niet na te gaan of de kwaliteit sinds de start van TaxiKeur Utrecht is verbeterd.

“Een wandeling door Utrecht leert in ieder geval dat de taxihalteplaatsen, zoals Vredenburg, nog niet altijd het visitekaartje van de stad zijn. Er zijn geen kwaliteitseisen aan kerumerkhalteplaatsen gesteld”, meldt het rapport.

Taxistandplaats

“Ook steekt het de taxichauffeurs dat de belangrijke taxihalteplaats Jaarbeursplein nog geen keurmerkhalteplaats is, terwijl in de tussentijd de kwaliteit van het straattaxivervoer er op het Jaarbeursplein zienderogen achteruit gaat. Het maakt dat de taxichauffeurs hardop de vraag stellen of en hoelang de kosten van TaxKeur Utrecht tegen de baten opwegen.”

Wel prijzen de onderzoekers dat de Stichting TaxiKeur Utrecht door samenwerking in korte tijd vanaf de grond is opgebouwd, vooralsnog zonder subsidie van de gemeente. Maar de zwakte is dat de organisatie nog te sterk op het bestuur leunt, vooral door de beperkte financiële middelen. Daardoor kan het bestuur haar taak niet goed uitvoeren en zijn de taxichauffeurs ontevreden.

Onafhankelijkheid

“Dat Stichting TaxiKeur Utrecht is opgericht en mede wordt bemenst door voormalig adviseurs van Taxiplatform Regio Utrecht en oud-bestuursleden van Stichting Beheer Taxikeurmerk Utrecht roept bij een deel van de taxichauffeurs de vraag op of de onafhankelijkheid van de Stichting TaxiKeur Utrecht voldoende geborgd is.”

Taxiplatform Regio Utrecht (de lokale taxibranche) is door een aantal taxi-ondernemingen opgezet om het imago van de taxibranche te verbeteren. “Taxiplatform Regio Utrecht blijkt in staat het samenwerkingsproces taxi aan haar leden uit te dragen”, vinden de onderzoekers.

Taxi-ondernemingen

Exacte cijfers over het percentage taxi-ondernemingen in Utrecht dat lid is van Taxiplatform Regio Utrecht zijn er niet. Van de ongeveer 320 keurmerkchauffeurs is de schatting van Stichting TaxiKeur Utrecht dat ongeveer 85% in dienst is van een lid TRU.

Op dit moment is nog sprake van onderorganisatie, luidt het rapport. “Er zijn geen heldere afspraken over de rolverdeling (in het bijzonder het beheer en de controle) en de financiering”, stelt het rapport. “Discussies daarover steken voortduren de kop op. Veelal mondelingen afspraken worden niet altijd nagekomen, waardoor de samenwerking niet altijd even daadkrachtig is.”

Onderling vertrouwen

De persoonlijke betrokkenheid van personen die het verschil maken, is positief. Maar toch is het onderlinge vertrouwen broos. “Er is de afgelopen jaren veel gebeurd. En dit verleden dragen betrokkenen met zich mee. Dat heeft zijn weerslag op hoe er met elkaar wordt omgegaan. Er is sprake van oud zeer”, vinden de onderzoekers.

Om een punt te kunnen zetten achter wat niet goed is gegaan is het belangrijk een paar zaken af te sluiten, adviseren zij. In het bijzonder de aanvraag voor subsidie van Stichting TaxiKeur Utrecht en het door Taxiplatform Regio Utrecht ingediende beroep tegen de afwijzing van het gemaakte bezwaar op de ontvangen subsidie die minder was dan aangevraagd. “Vooral de uitspraak in het ingediende beroep kan nog enige tijd op zich laten wachten en daarmee een wissel trekken op het samenwerkingsproces taxi”, vrezen de onderzoekers.

Kwaliteit

Daarom zullen de betrokken partijen eerst voor zichzelf duidelijk moeten maken of ze voldoende vertrouwen in elkaar hebben om verder te werken aan de verbetering van de kwaliteit van het straattaxivervoer in Utrecht. En of ze de samenwerking écht willen verbeteren en hier de nodige tijd en energie in willen steken. Want zonder het maken van een nieuwe start hebben de inspanningen weinig zin, verwachten de onderzoekers.

Een verdere professionalisering is daarom onontbeerlijk. “Een conclaaf is daarvoor een geschikte wijze”, stelt het rapport. “De essentie is dat gemeente Utrecht, Stichting TaxiKeur Utrecht en Taxiplatform Utrecht achter gesloten deuren bij elkaar komen totdat ze overeenstemming hebben bereikt over de professionaliseringsagenda en de samenwerking.”

Mandaat

Belangrijk daarvoor is dat de onderhandelaars wel beschikken over voldoen mandaat van hun achterban. Want veel ruggespraak kan de voortgang ernstig schaden, verwachten de onderzoekers. Deze onderhandelingen zouden kunnen worden begeleid door ervaren procesbegeleider, die het vertrouwen van alle partijen geniet.

“De aanbeveling is om de inhoudelijke opgaven voorop te stellen”, adviseren de onderzoekers. Er dienen afspraken gemaakt te worden over de eisen aan taxistandplaatsen én zichtbaarheid voor de klant. Ook moet de betrouwbaarheid van het fysieke toegangssysteem verbeterd worden en Jaarbeursplein Utrecht als keurmerkhalteplaats aangewezen zijn.

Certificatie

Verder moeten er betere afspraken gemaakt worden over de kwaliteit van het certificatieproces, luidt een van de aanbevelingen van het rapport. En over de toezicht en handhaving, waarbij zowel de verantwoordelijkheden als de financiering op basis van een open begroting worden vastgelegd.

Verkeerswethouder Frits Lintmeijer laat in een reactie op het rapport weten dat hij het eens is met het advies. Al rept hij in zijn brief niet over een te organiseren conclaaf. Wel gaat de gemeente samen met de Utrechtse taxibranche een professionaliseringagenda opstellen. Lintmeijer denkt als het gaat om de rol van de gemeente onder meer in de richting van een taxiverordening als instrument om een aantal zaken te regelen.

Bart Pals