Van 2016 tot eind 2019 deed de Hogeschool van Amsterdam (HvA) onderzoek naar het elektrificeren van Amsterdamse taxi’s. Ter afsluiting schreven onderzoekers Jan Dam, Robert van den Hoed en Milan Tamis en twee artikelen. Dit tweede verhaal in de reeks gaat over wat taxichauffeurs zelf van alle veranderingen vinden.

Middels interviews en digitale vragenlijsten heeft de HvA gepeild hoe Amsterdamse taxichauffeurs aangesloten bij een Toegelaten Taxi Organisatie (TTO) de maatregelen van de gemeente beoordeelden en in hoeverre de interesse aanwezig was om tot aanschaf van een uitstootvrije taxi over te gaan. In oktober 2019 is een digitale vragenlijst verspreid via de nieuwsbrief van de gemeente Amsterdam, waarbij taxichauffeurs anoniem de vragenlijst konden invullen. Ook zijn hier taxichauffeurs voor benaderd die al eerder een vragenlijst voor het taxi-onderzoek hebben ingevuld.

Op de vragenlijst uit 2019 hebben in totaal 84 taxichauffeurs gereageerd. Van de 84 chauffeurs rijden 47 een diesel- of benzinevoertuig, 24 een volledig elektrisch voertuig, negen een groengasvoertuig en vier een plug-in hybride voertuig. 43 van de 84 voertuigen zijn gekocht, waarvan zeven voertuigen volledig elektrisch zijn. 35 voertuigen worden geleased. Slechts drie voertuigen, allen volledig elektrisch, worden geleased via de TTO waar de chauffeur bij aangesloten is. De andere voertuigen worden bijvoorbeeld gehuurd of uitgeleend door een TTO.

Mening over convenant verschilt

Ook is chauffeurs gevraagd wat ze vonden van het convenant dat is getekend tussen de gemeente Amsterdam en de verschillende TTO’s, waarin is afgesproken dat iedere taxi in 2025 elektrisch moet zijn. Hier konden chauffeurs antwoord geven, waarbij een score van een 1 een negatieve houding weergeeft en een score van een 7 een positieve houding.

Van de zestig chauffeurs die een diesel-, benzine-, groengas- en plug-in hybride voertuig rijden, vonden zestien het convenant acceptabel en zeventien belangrijk. De anderen vonden het convenant niet acceptabel of belangrijk. Bij chauffeurs met een volledig elektrisch voertuig waren beide scores aanzienlijk hoger: van de 24 vonden zeventien het convenant acceptabel en achttien belangrijk. De attitude ten opzichte van het convenant verschilt dus sterk bij taxichauffeurs, en komt grotendeels overeen met het type voertuig waar ze in rijden.

Ontheffing, schone standplaatsen en snelladers

In de vragenlijst zijn drie maatregelen onderzocht die de gemeente Amsterdam heeft toegepast om het gebruik van elektrische taxi’s te stimuleren: de parkeerontheffing, de implementatie van schone standplaatsen en de plaatsing van snelladers. Alvorens chauffeurs te laten reageren op de verschillende maatregelen, zijn de maatregelen geïntroduceerd middels een korte uitleg.

Bij de eerste twee maatregelen werd chauffeurs gevraagd wat ze van deze maatregel vonden, in hoeverre deze maatregel het voor diesel-, benzine-, groengas- en plug-in hybride chauffeurs aantrekkelijk maakt om een elektrische taxi aan te schaffen en in hoeverre deze maatregel het voor chauffeurs met een volledig elektrische taxi aantrekkelijk maakt om die te blijven rijden.

Beide maatregelen worden meer gewaardeerd door chauffeurs met een volledig elektrische taxi dan chauffeurs met een ander voertuig. Verder zijn beide maatregelen voor chauffeurs met een volledig elektrisch taxi een stimulans om die te blijven rijden. Schone standplaatsen lijken op dit moment geen reden voor degenen zonder elektrische taxi om er alsnog een aan te schaffen.

Op de vraag of er voldoende snelladers zijn in Amsterdam, geven 22 van de 24 chauffeurs met een elektrische taxi aan dat dit niet het geval is, tegenover 55 van de zestig andere chauffeurs. Van de zestig chauffeurs met een diesel-, benzine-, groengas- of plug-in hybride voertuig zouden er 35 sneller een elektrische taxi aanschaffen als er meer snelladers geplaatst zouden worden. Hiermee lijkt een effectief snellader-netwerk een belangrijke voorwaarde voor de aanschaf en succesvolle operatie van elektrische taxi’s.

Overstappen op elektrisch

In totaal zijn twintig chauffeurs van plan om binnenkort een nieuwe taxi te gaan rijden. Elf van hen willen een diesel– of benzinevoertuig aanschaffen. Zij geven als redenen onder andere de actieradius van een diesel- of benzinevoertuig, financiële overwegingen, de kracht van de motor en het niet willen laden. Ook genoemd: milieutechnische overwegingen, diesel- en benzinevoertuigen als enige optie beschouwen en het feit dat diesel- en benzinevoertuigen meer mogelijkheden bieden.

Negen chauffeurs willen de komende jaren een volledig elektrische taxi aanschaffen. Van de negen chauffeurs die een volledig elektrische taxi willen aanschaffen, rijden er vijf nu al een volledige elektrische taxi en de andere vier een benzine, diesel of een groengasvoertuig. Van de elf chauffeurs die een diesel- of benzinevoertuig willen aanschaffen rijdt er één nu een volledige elektrische taxi en de andere tien een benzine-, diesel- of groengasvoertuig.

Een zekere interesse

Interessant is dat geen van de chauffeurs heeft aangegeven over te willen stappen op een groengas-, plug-in hybride of waterstofvoertuig. 49 chauffeurs hebben wel een zekere interesse in de aanschaf van een waterstofvoertuig in de toekomst.

Van de zestig chauffeurs die diesel-, benzine-, groengas of plug-in hybride voertuigen rijden, zijn er vier van mening dat ze met een elektrische taxi meer geld zouden kunnen verdienen. Nog eens 22 denken dat ze met een elektrische taxi een bijdrage kunnen leveren aan de schone lucht in Amsterdam en denken vijftien chauffeurs geloven dat ze met de aanschaf van een elektrische taxi zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van milieuproblemen in Amsterdam.

Van de 24 chauffeurs die nu al een volledig elektrische taxi rijden, zijn er zes van mening dat ze met een elektrische taxi meer geld kunnen verdienen. Uit deze groep zijn zestien chauffeurs van mening dat ze met een volledig elektrische taxi een bijdrage kunnen leveren aan de schone lucht in Amsterdam en denken veertien taxichauffeurs dat ze met een volledig elektrische taxi kunnen bijdragen aan het verminderen van milieuproblemen in Amsterdam.

Conclusies

Om de aantrekkende of afstotende werking van beleidsmaatregelen te kunnen bepalen, is onderzoek naar de ervaringen en houding van de taxichauffeurs essentieel. De resultaten vertellen dat schone standplaatsen aantrekkelijk lijken te zijn voor taxichauffeurs met een volledig elektrisch voertuig, maar niet aantrekkelijk lijken voor de andere groepen chauffeurs. De parkeerontheffing maakt het volgens chauffeurs met een diesel-, benzine-, groengas- en plug-in hybride voertuig niet aantrekkelijk om over te stappen op een elektrische taxi. Het is belangrijk om aan te geven dat het hier om een kleine steekproef gaat van 84 taxichauffeurs.

De plaatsing van snelladers zou voor meer dan de helft van deze chauffeurs de aanschaf van een elektrische taxi aantrekkelijker maken. Ook vrijwel alle huidige chauffeurs met een elektrische taxi geven aan meer behoefte te hebben aan de plaatsing van snelladers. Aanvullend onderzoek van de HvA kijkt naar het gebruik van snelladers. Daarbij blijkt dat e-taxi’s inderdaad verantwoordelijk zijn voor de meerderheid van laadsessies op de openbare snelladers. Het belang van extra snellaadinfrastructuur als benoemd door de sector moet dan ook in het licht van de (huidige en verwachte) bezetting van de snelladers worden bezien.

Weinig chauffeurs zijn van plan om de overstap te maken naar een nieuw voertuig en van degenen die wel de overstap willen maken, wil iets meer dan de helft alsnog een nieuwe diesel- of benzinevoertuig. Van de negen chauffeurs die een elektrische taxi willen aanschaffen, rijden er vijf nu al een elektrische taxi. Wel is opvallend dat, in tegenstelling tot vorige metingen, groengasvoertuigen, plug-in hybride voertuigen en waterstofvoertuigen niet overwogen worden bij de aanschaf van een nieuw voertuig.

Auteurs: Jan Dam, Robert van den Hoed en Milan Tamis, Hogeschool van Amsterdam